SMF’ye Dönük Eleştiri Salvolarına Yanıtlar- 3 ve 4

Not: SMF’ye Dönük Eleştiri Salvolarına Yanıtlar-1-2

 https://www.yüzçiçekaçsın.de/2024/02/smfye-donuk-elestiri-salvolarna-yantlar.html

 

SMF’ye Dönük Eleştiri Salvolarına Yanıtlar- 3

SMF, mevcut seçim ittifakları sürecinde hata ve eksikliklerine rağmen taktir edilecek bir siyaset yürütmüş, belli başarılara imza atmıştır. En azından ülkedeki demokratik siyaset cephesinde belirgin bir siyasal aktör olarak yer tutmuş, tutmayı hakkederek başarmıştır……….. 20 Şubat 2024

SMF’yi Savunuyoruz, SMF Biziz!

Yazımızın ilk bölümüne gelen eleştirileri dikkate alarak, ‘‘SMF’yi Savunuyoruz…” başlığı altında anlayış ve yaklaşımımızı özetleyen bir giriş yapmayı ihtiyaç gördük. Giriş bölümünden sonra, SMF’ye dönük eleştiri salvolarında yer alan Yeni Demokrasi Gazetesi’nin yazısını veya yazısındaki ilgili bölümü konu edineceğiz…

 

SMF’nin kurumsal bir parçası olduğu ideolojik-siyasi geleneğin yürüttüğü demokratik alanla sınırlı mücadele pratiğine karşı belli bir tahammülsüzlüğün geliştiği yönündeki değerlendirmemizi yineliyoruz. Bu ne kibir ne böbürlenme ne kendini beğenmişlik ve ne de demokratik çalışma pratiğini abartmaktır. Bilakis, somut bir pratiği veya özgülde yürütülen siyasetin hakkını teslim ederek, tersten yaklaşan anlayışların objektiflikten kopan yaklaşımlarını deşifre etmek ve özü ideolojik tutuma dayanan dar grupçu yaklaşımların yansımalarına dikkat çekmektir…

 

Hiç kuşkusuz ki, ilgili değerlendirme ve yaklaşımlarımızda bütün eleştirileri aynı torbaya koyarak tekleştirme anlayışı gayemiz değilken, eleştirileri tümden anlamsızlaştırma ya da boşa düşürme gibi bir kastımız hiç yoktur. Mütevazilik, alçak gönüllülük ve “politik olgunluk” gibi değerler, gerçekler karşısında liberalizmi uygulayarak onların hakkını teslim etmemeyi gerektirmez. Mütevazi olmak ne kadar erdemliyse gerçekleri savunmak da en az o kadar erdemlidir. Temel ölçüt bilimsel tutumdur…

 

Politik tahammülsüzlük ve çekememezlik biçiminde tarif ettiğimiz ilgili tablo, en geniş medya araçları üzerinden rutin dışı ve olağanın ötesinde sürdürülen eleştiri ve saldırı furyasıyla sabitlenen gerçek bir boyut iken, anılan eleştirilerin sübjektif zorlamalara dayanıyor olması da tahammülsüzlük-çekememezlik biçimindeki tespitimizi teyit eden başka bir gerçektir.

 Emarelerden yola çıkarak hasıl olan kanaatimiz; yürütülen genel eleştirilerin bir sebebinin SMF’nin temsil ettiği çalışmaların ya da özgüldeki siyasetinin başarılı olduğu, tali durumdaki diğer sebebin ise SMF’nin muhtelif hata ve eksiklikleridir. SMF’den yüksek beklentinin de elbette bir payı vardır.

Doğru-yanlış tüm eleştirinin güdüsü bu iki-üç sebebe dayanır. Yazımızın konusu itibarıyla dikkat çekmek istediğimiz eğilim ise, yukarıda işaret ettiğimiz dar grupçu anlayışın bir yansıması ve politik darlığın bir görüngüsü olarak gündeme gelen saldırı türünü de içeren eleştiri biçimidir…

 

SMF, mevcut seçim ittifakları sürecinde hata ve eksikliklerine rağmen taktir edilecek bir siyaset yürütmüş, belli başarılara imza atmıştır. En azından ülkedeki demokratik siyaset cephesinde belirgin bir siyasal aktör olarak yer tutmuş, tutmayı hakkederek başarmıştır. Tarihinde yaşamadığı kadar en geniş kamuoyunda tanınma, haber olma, gündeme girme ve tartışılma pozisyonu edinmiştir. Ulusal ölçekli burjuva sayılı medya kurumlarında ilgiyle izlenme gerçekligini abartmamak doğru olmasa da, bu gerçekligi silikleştirip yok saymak da yanlıştır. Dolayısıyla bu gerçekliği görmemek tek yanlılıkla gözlerini kapamak değilse, kasıtlı olarak bu başarıyı gözden kaçırma, gölgeleme tutumudur…

 

Söz konusu genel başarı SMF’nin kurumsal çalışması veya kendi iç çalışması bakımından tartışmasızdır; hata ve eksikliklerine karşın bu başarıyı teslim etmek gerekli olduğu kadar, doğrudur da. Dışarıdan bu başarının teslim edilip edilmemesi ayrı bir konudur; dışımızdaki devrimci hareket açısından bu başarı tartışmalı veya göreceli olabilir.

Ancak, SMF’nin örgütlü yelpazesi tarafından bu başarının görülmesi, objektif yaklaşımdan önce bir moral-motivasyon sorunu olarak son derece önemlidir. Başarılarını görmeyen bir yaklaşım ve bunların hakkını vermeyen bir tutum gelişme motivasyonunu koruyamaz. Kendi kazanım ve başarılarımızı büyütme yerine, niyetten bağımsız da olsa bu başarı ve kazanımları zayıflatıp baltalama gerçekliği, birçok soruna bağlı olarak gündeme gelmekle birlikte, esasta başarılarımızı yeterince sahiplenmeme ve onları motivasyon unsuru haline getirerek gelişme dinamiğine dönüştürmeme tutumundan beslenmektedir.

Hep eleştiri, sürekli eleştiri, hep olumsuzlama ve tersinden hiç olumlamama, hiç başarı görmeme alışkanlığıyla tekerrür eden tavır, pesimist yaklaşım olarak geriye çekendir; moral-motivasyonu sürekli kemirendir. Oysa doğru tarih bilinci, olumluluk ve olumsuzluklarıyla tüm tarihi savunmak ve sorumluluklarını almaktır. Tarih bunun dışında savunulamaz; tek yanlı bir tarih yoktur ve tarihin tek yanlı/salt olumluluklarıyla savunulması çarpık tarih bilincidir. Hata ve eksikliklerini göz ardı etmeden ve onlarla birlikte SMF’yi tereddütsüz biçimde savunuyoruz…

 

Bin bir zorluk ve emekle çalışma yürüten SMF’nin en geniş demokratik-devrimci cepheden yürütülen haklı-haksız eleştiri ve hatta sınırları zorlayan ağır saldırılara paralel olarak ve bunlar yetmiyormuş gibi bir de kurumsal örgütlülüğü tarafından yani öz dinamikleri tarafından taktir edilmemesi veya başarılarının yeterince sahiplenilmemesi durumu, negatif bir tutumdur.

 Oysa, SMF’yi hata ve eksiklikleriyle birlikte en iyi anlaması gereken onun bu dinamiği, örgütlü yelpazesidir. Kısacası, SMF, kendi örgütlü veya en geniş tabanı tarafından sahiplenici yaklaşımla motive edilmeyi fazlasıyla hakketmektedir; bunun siyaseten dikkate alınması elzemdir…

 

SMF’nin ciddi hata ve eksikliklerini varsayarak bunları söylüyoruz; bilerek-bilinçli olarak söylüyoruz! Ciddi hataların olması genel başarıyı gölgelemez. SMF çalışmasını veya başarısını kesinlikle devrimle kıyaslamıyoruz. Fakat SMF de bir mücadele yürütmektedir ve bu mücadele faşist iktidar başta olmak üzere gerici sınıf güçlerinin engelleri ve baskılarıyla tanışmakta, zorluklar altında yürütülmektedir.

Dolayısıyla, bu mücadele süreci de olumluluk ve olumsuzluklarıyla, başarı ve başarısızlıklarıyla bir bütünlük içinde olgulaşmaktadır. Başarısızlık ve hatalarını münakaşa etmek ayrı bir iş, başarı ve olumluluklarını teslim etmek de ayrı bir iştir. Biz, egemen olan ve devrimci moral-motivasyonu yükseltecek yanla meşgulüz. Bu hata ve eksiklikleri görmeme anlamına gelmez ama neyin öne çıkarılması gerektiği konusunda bir anlam taşır…

 

Tam da bu zeminde, SMF’nin başarılarını yürüttüğü siyasetteki başarıyı ve gelişimini hakkaniyetli yaklaşımla tespit etmek önem arz eder. Aynı zeminde SMF’ye yönelik gelişen eleştiri ve saldırıları anlamak da bir o kadar önemlidir. Ulusal hareketin en ağır yaftalama ve ithamlarla dolaylı dolaysız yürüttüğü saldırılar ve teşhir politikası alenen ortadadır. SMF’nin özellikle Dersim’de belirgin bir güç olması ve orada kökleri üzerinde gelişip güçlenme gerçekliği Ulusal Hareket tarafından asla hazmedilmemektedir.

 İdeolojik-politik saiklere dayanan ve yabancısı olmadığımız bu yaklaşım ve tahammülsüzlük tavrı seçimler sürecinde canlanarak taban yapmaktadır. SMF’nin Dersim’de halklaşan gerçekliği ulusal hareket cephesinde tam bir çekememezlik biçiminde yansımaktadır.

Ulusal hareketin burjuva sınıf ve ideolojik dokusuna bağlı olarak, Kürdistan coğrafyasındaki sınıf hareketlerini “misafir” olarak görmesi, SMF’ye karşı sergilediği tahammülsüzlük ve çekememezliğinin temel nedenidir.

SMF’ye karşı kabul edilemez saldırı, karalama ve teşhir kampanyaları oldukça ağır bir külfeti oluşturur. Ulusal hareket açısından SMF’nin burada zayıflatılarak adeta silinmesi merkezi bir politikadır, biz bunu anlıyoruz

 

Basın araçları üzerinden geliştirilen ağır saldırı, karalama, suçlama, dedikodu, yıpratma ve düşmanla aynılaştırma ağırlığında teşhir etme kampanyaları bu zeminde yürütülmektedir. Öyle ki, Dersim belediye başkanlığı noktasında SMF’nin olumlu yaklaşımına karşın, DEM Parti buradaki ittifakı baltalamaktan ve SMF’yi ezme siyasetinden geri durmamaktadır.

Daha başkanlığı netleşmeden ve seçimlerde kazanıp kazanmayacağı da belli değilken DEM Parti adaylarından birinin kendi hedefini ve seçim vaadini SMF Dersim belediye başkanından hesap sorma üzerine kurması bunun en açık örneğini tanımlar. Kimin nasıl hesap soracağı ise ayrı bir konudur ancak Ulusal hareket ve güçlerinin tavrı tartışmaya yer bırakmayacak açıklıkta SMF karşıtlığında biçimlenmektedir.

 Bunların altındaki temel sebeplerden biri SMF’nin özellikle Dersim’deki gelişmesidir! İşte politik çekememezliğin en özgün örneği budur.

 

SMF’nin çok abartılı ve muazzam bir güce sahip olduğu iddiasında değiliz. Hatasız olduğu gibi bir sava da sahip değiliz. Ancak, bütün zayıflıklarına karşın SMF’nin konjönktürel siyasette veya seçim ittifaklarında esasta başarılı bir siyaset yürüttüğünü ve bu siyaseti nedeniyle birçok kesimin rahatsızlık duyduğu gelen eleştirilerle birlikte, eleştiri adına yapılan saldırılarda da açıkça görülmektedir. Tekrar edelim ki, yürütülen eleştirilerin hepsi aynı torbaya konulamaz.

 Düzeyli, politik olgunlukta ve ideolojik zeminde yürütülen eleştiriler mevcuttur. Bunları diğer yıkıcı eleştiri, teşhir ve saldırı niteliğindeki tutumlardan ayrı ele almaktayız. Dolayısıyla teşhir, saldırı, karalama ve yıkıcılığa dayalı gelişen salvolara verdiğimiz yanıtlar pek tabii ki bu ideolojik eleştirileri hedeflememektedir. Elbette ideolojik zeminde yürütülen ve söz konusu teşhir-saldırı maiyetle eleştirilerden ayrışan ve ayrıştırdığımız eleştirilerin kiminde de politik çekememezlik emareleri belirmektedir

Devam edecek…

https://gazetepatika22.com/smfye-donuk-elestiri-salvolarina-yanitlar-3-150098.html

SMF’ye Dönük Eleştiri Salvolarına Yanıtlar- 4

Demokratik alan mücadele biçimlerine karşı sergilenen bu küçümseyici ve suçlayıcı tavrın temelinde devrimin esas hattında bir varlık göstermezken tali biçimlerinde de bir açılım ve pratik ortaya koyamayanların bilinen tutumlarının tekrarıdır.

22 Şubat 2024

Politik Çekememezliğin Tipik Bir Örneği de Yeni Demokrasi Gazetesi’nin eleştirisidir

 

20 Aralık 2023-10 Ocak 2024 tarihli Yeni Demokrasi Gazetesi (YD) “Halkın İradesine Gölge Düşmeye Devam Edecek mi?” başlıklı yazısında kendisince süreci analiz ederken hayal kırıklığıyla hayli meşgul olmuş ve yine kendisince buna çözüm-perspektifi önermiş, bunların reformist eğilimlere karşı da bir duruş olduğunu vurguladıktan sonra,

 “Kazanmak İçin Birlik!” şeklinde bir ara-alt başlık koyup devam etmiş…

 

Yazısına “Kazanmak İçin Birlik!” ünlemiyle koyduğu ara-alt başlığın okuyucuya ilk çağrıştırdığı şey birlik sorunu ya da birliğin kazanmadaki önemi üzerine en azından bir şeylerin söyleneceği ön algısıyken, ilgili bu başlık altında tek bir kere bile birlik sözünün geçmemesi ve birlikten hiç ama hiç söz edilmemesi gerçekten de enteresandır.

Hiç değilse birlikten ve birliğin kazanmada oynayacağı rolden bir bahsedilebilirdi. Birlik başlığı koyup ayrılıkçı eğilimi işlemek tuhaftır ve başlıkla içeriğin ayrı tellerden çalması da yazı açısından tutarsızlıktır. Bunu abartmayarak bir kenara bırakalım; yazıda eleştiri konusu yapacağımız asıl mesele bu değildir.

 

İlgilendiğimiz mesele şudur: İlgili ara başlık altında; devrimci demokratik hareketin yasal olanaklar içine sıkıştığı, sıkışma ve darlaşma içinde “devrimci” özelliğini önemli oranda yitirdiği, bunun hayal kırıklığını üreten koşulların kendisi olduğu tespit edilmekte, başkaca da tespitler yapılmakta ve bütün bunların devrimci hareketin yitip gittiği, geri dönülmez bir dönüşüme uğradığı, bir daha toparlanamayacağı anlamına gelmeyeceği söylenmektedir vb. devamında, geniş kitlelerin devrim fikrinden ve devrimci hareketten uzaklaştığı ve aynı koşullarda kitlelere sunulan seçeneklerden medet umdukları ve ama bunun da geçici olduğu ilave edilmektedir.

 Daha sonra egemen sınıfların kitlelere dönük politikalarından ve bunların çürümüşlüğünden, devlet makinesinin işlemesinin sorunlarla karşı karşıya olduğundan, bu makinenin emperyalistlerden mali destek almaya muhtaç olduğundan ama bu desteği alamayacaklarından, M. Şimşek’in ekonomi modelinden ve bunun ilgili desteğe bel bağlamasından; emperyalist güçlerin savaş tamtamlarını çaldıklarından ve mali desteğe muhtaç olan devletlerin önümüzdeki yıllarda yeni model arayışlarına başlayacaklarını ön-görmekte ve ‘‘Bunun toplumsal karşılığı olarak çürümenin artması, daha fazla artığın kusulması, kitlelerdeki güvenin daha da kırılması ve devrime eğilimin de artmasıdır…” demektedir.

Tespit edilen tablo özetle bu!

 

Yazının eleştirimize konu olan yanı asıl buradan sonra başlıyor.

Yukarıda özetlemeye çalıştığımız tespitlerin evirilip çevrilip “belediyecilik, komünist başkan ve sol-sosyalist anlayış” noktasına getirilmesi belli bir meramla güdülenmiş bir çabayı ifşa ediyor.

Şöyle diyor: “Bu koşullarda belediyecilik yoluyla devrimi hazırlamak hayaline kapılmanın bizim için hiçbir karşılığı yoktur ve olmamalıdır. Oysa belediyelerdeki toplumsal üretimin bölüşüm aşamasını ilgilendiren düzenlemelerle ‘komünist başkanlığın ‘, ‘sol-sosyalist anlayışın ‘örneklerini sergilediklerini iddia edenler de dahil bütün anlayışlar yukarıda belirgin özelliklerine dikkat çektiğimiz tablonun bir parçası durumundalar.…”

 

Böylece YD gazetesi birinci olarak; sanki belediyecilikle devrimi hazırlama iddiasında bulunanlar varmış gibi bunun kendileri için karşılıksız olduğunu söylemektedir Bunu boşuna söylemiyorlar, zira aktardığımız paragrafta görüldüğü gibi, “komünist başkanlığı”, “sol-sosyalist anlayışı” işaret ederek alenen kimi ve kimin bu hayalde olduğunu ifade etmiş bulunmaktadır oysa yazının iddiasının tersine bizler; belediyecilik yoluyla burjuvaziye alternatif bir belediyecilik ve yönetim anlayışını örgütleyip pratikleştirerek halk kitlelerine gösteriyoruz; bilincin maddi temelini ortaya koyuyoruz.

Belediyeler yönetimi ya da mücadelesini, demokratik mevzi ve kazanımları geliştirip büyüterek ve ilerleterek demokrasi mücadelesinin hizmetine sunmayı yeğliyor, son tahlilde ona katkı sağlama bilinciyle ele alıyor, hareket ediyoruz.

Belediye yönetimlerinde uyguladığımız pratik ve anlayışın, en hafifiyle burjuva belediyecilik ve yönetim anlayışına alternatif bir anlayış, bir yönetim olduğunu ileri sürüyor; bunun devrimci demokratik anlayış olduğunu, devrimci mücadelenin gelişmesine katkı ve olanaklar sunup belli devrime hazırlık görevlerini yerine getirdiğimizi-getirmeye çalıştığımızı söylüyoruz! Aynı şekilde, esas ve tali mücadele ve örgütlenme biçimlerini karşı karşıya koyarak birinden birini ötelemeyi prensip olarak reddediyoruz.

Devrimin soluk borularını kullanmaktan imtina etmiyoruz, edemeyiz. Hal böyleyken, bizlerin belediyecilik yoluyla devrimi hazırlama hayalinde olduğumuzu ileri sürmek masum değil, niyetli yaklaşımdır. Demokratik alan mücadele biçimlerine karşı sergilenen bu küçümseyici ve suçlayıcı tavrın temelinde devrimin esas hattında bir varlık göstermezken tali biçimlerinde de bir açılım ve pratik ortaya koyamayanların bilinen tutumlarının tekrarıdır. En önemlisi de olmayanı varmış gibi göstermek ve ora üzerinden eleştiri bina etmek gerçek hayalciliktir; hamaset siyasetidir

 

İkinci olarak; “Komünist başkanın” karşılığı reel gerçekte başkanlıkta somutlanan yönetimin, anlayış ve değerler açısından sosyalist anlayışla temsil edilmesidir ve bunun da meclisler örgütlenmesi üzerinden kollektif yönetim, halkla birlikte yönetim anlayışıyla biçimlenmesidir.

Burjuva sistemde komünist belediyecilik olmaz. Burjuva merkezi idareye bağımlılık koşullarındaki yönetimi de komünist olarak pratikleşemez, demokratik-halkçı-şeffaf nitelikte mümkün olur. Fakat başkan komünist olabilir ve yönetim anlayışı da komünist olabilir.

Komünistlerin başkan olması ve faşist devlet ya da yasalarının olanaklı kıldığı ölçülerde sosyalist anlayışla yönetmesi komünist belediyeyi de komünizmin kurulduğunu da ifade etmez… bunlara karşın, “Komünist başkan” adlandırması esas olarak, seçime girip seçildiği partinin isminden ileri gelmekle birlikte, toplumsal kitlelerin adlandırması zemininde gerçekleşmiştir.

“Komünist Başkan”ın geniş toplumsal kesimlerde karşılık bulduğu, komünizme duyulan önyargıları önemli oranda kırdığı ve komünizme bir sempati yarattığı da inkâr edilemez bir gerçek, somut bir olgudur… Bu tablonun sizlerde bir karşılığının olmaması, sizlerin toplumla ve toplumdaki somut gerçekle çatışmasından başka bir şey ifade etmez. Ve sizlerin bütün bu gerçekliğe karşın, bu gerçek durumu “yukarıdaki tablonun bir parçası” olarak telakki etmesi, yani toplumdaki “hayal kırıklığı, çürüme” durumu tablosunun bir parçası olarak değerlendirmesi size has bir maharet olabilir…

 

Üçüncü olarak; genel devrimci hareket ve özelde de bizleri “yukarıdaki tablonun parçası” olarak değerlendirip tarif etmeniz sadece ideolojik-politik belirleme açısından yanlış olmanızla kalmamakta, aynı zamanda bir kafa karışıklığı veya karmaşa içinde olduğunuzu da açık etmektedir.

Zira, “yukarıdaki tablo” dediğiniz şey emperyalist dalaş ve savaş çığırtkanlığından mali desteğe muhtaç olan devletlere, bunların krizleri, izlediği mali politikalara ve muhtaç oldukları mali desteği bulamayıp yeni modeller arayışlarına gireceklerine dair biz dizi unsuru barındıran/öngören değerlendirmeler içermektedir.

Bununla birlikte, devrimci hareketin önemli oranda ‘devrimci’ özelliğini yitirmesinden, geniş halk kitlelerinin devrim fikri ve devrimden uzaklaşan eğilimlerine kadar uzanan çok faktörlü bir bulmacayı barındırmaktadır. Bu durumda bizleri, “yukarıdaki tablonun parçası” olmakla itham ederken sadece devrimci özelliğini yitiren, reformistleşen, hayal kırıklığı yaşayan, boş hayaller peşinde koşanlar ve bu zeminde de halkın devrimden uzaklaşmasının bir sebebi olarak göstermekle kalmıyor, emperyalist dalaş, savaş, kriz, bunların mali politikaları vb. ile özetlediğiniz tabloya da yamamaktasınız. Bunun bilinçli bir tutum olmadığı kanaatindeyiz ama bir karmaşa ve özensizlik içinde olduğunuz da aşikardır…

 

Devamla kurduğunuz şu cümleler ise düşünme biçiminiz açışından durumu içinden çıkılmaz hale getiriyor: ‘‘Bunların hiçbirinin sol-sosyalist belediyecilik yapmadığını, faşizmle ayakta duran ve bunun için etrafındaki tehlikeleri bertaraf etmeye çalışan devlet tarafından yakın tehlike sayılmamanın ‘avantajları’nı kullandıklarını söylemekteyiz”…

 

Biz de diyoruz ki, biz sosyalist anlayış ve değerlerle belediye yönetiyoruz; yönetim anlayışımız öz itibarıyla sosyalisttir.

Bu doğru değilse lütfen sosyalist belediyecilik anlayışı nedir, nasıldır gösterin.

Belediyecilik anlayışı veya yönetim anlayışınızı ortaya koyun, sosyalist olduğunu görelim. Biz yönetirken, 1 Mayıs, 8 Mart gibi tarihsel gün ve bayramlara dönük aldığımız kararlarla, toplu iş görüşmeleri ve sözleşmelerinde uyguladığımız metot ve işçi ücretlerine dönük yaptığımız düzenlemelerle, aldığımız haklarla, işçilerin çalışma saatlerinde yaptığımız düzenlemelerle, kadın istihdamına dönük çalışma ve örgütlenmelerle, kadınlara tanınan haklar ve verilen imkanlarla, ulaşım alanındaki sınırlı iyileştirmelerle, içme suyunun karşılanmasına dönük çalışmalarla, öğrencilere burs vererek, belediyenin gelir-gider tablosunu halka açık biçimde sergileyerek, halkın denetimine açık ve şeffaf tutarak, yolsuzluk, yiyicilik, kayırmacılık, bencil imtiyaz ve rantçılık-hortumculuğu vb. ortadan kaldırıp halka hizmet ve halkın çıkarlarını esas alarak, doğa ve canlıyı koruyan politikalar benimseyerek, meclisler vasıtasıyla halkın yönetime dahil edilmesinin önünü açarak ve daha fazlasıyla; burjuva yönetim anlayışına taban tabana zıt ve tam bir alternatif yönetim anlayışı uyguladık! Bu, demokratik-halkçı belediyecilik örneğidir; beslendiği anlayış sosyalisttir, sosyalist yönetim anlayışıdır! Siz buna sosyalist belediyecilik değil diyorsunuz!

O halde yukarıda belli örnekleriyle verdiğimiz bu yönetim anlayışı nedir, neye denk gelir ve hangi anlayıştan beslenir; buna da bir izah getirin?

 

 Bu sosyalist değil diyerek gerçeği yok edemezsiniz. Ama bu inkarcılıkla gösterdiğiniz şey, dar grupçu zihniyet ve onun yansıması olarak politik çekememezliktir!

“Yakın tehlike görülmemekten kaynaklı ‘avantajları’ kullanıyorlar” şeklindeki değerlendirmeniz ise daha ilginçtir. Faşist devlete tehlike olmaktan uzak mı yakın mıyız farazi bir tartışma.

Fakat ‘avantajları’ kullanmakta bir beis görmüyoruz. Muhtemelen sizler de kullanıyorsunuzdur! Bunu konu yapmanız manasız. Zira, devrim ve devrimciler ezilenlerin tarihsel mücadelelerinin kazanımları olarak burjuva sistem yönünden “boşluk” olarak ifade edilen her zeminden de, burjuva klikler arasındaki çatışmalardan da yararlanır. Bunda bir gariplik yok.

Lakin, sizin için bu sanki “utanç verici bir durum“muş gibi gözükebilir ama sizinle aynı fikirde olmak zorunda değiliz!

 

Devam ediyor YD gazetesi;

“Komünist başkanlık”, “sol-sosyalist belediyecilik” adı verilen uygulamalar asla üretim koşullarında, siyasi koşullarda ve hatta kültürel koşullarda bir değişime yol açmamakta. Kitleler tarafından sahiplenilen bir çalışma biçiminin de yaşama geçirildiği söylenemez.” Bu kuru bir inkarcılık ve tam bir çarpıtma örneği olarak traji-komik bir durumdur.

 Şayet ilgili noktalar kast edilerek bu noktalarda ciddi, büyük veya köklü ve hatta önemli bir değişim olmamıştır, yaşanmamıştır denseydi bu biraz daha makul olurdu. Bu retçi ve inkârcı tutum da politik çekememezliğe tekabül eden bir tutumdur.

Örneğin; işçilerin çalışma saatlerinin 7 saate indirilmesi nasıl bir değişim olarak telakki edilemez. Öyle ki, çalışma saatlerinin 7 saate indirilmesi ülkede hiçbir yerde olmayan ve görülmeyen bir düzenlemedir.

Bunu yok saymak akla ziyandır. Belediyemizin uygulamaları karşısından veya buna özenerek birçok burjuva siyasi parti belediye başkanlarının belediye kapılarını sırtlayarak taşıdığını görmemek kadar inkarcılık olabilir mi?

 

Belediyemizin “halka açık kapı” politikası, halka açık ve şeffaf olma siyasetinin bu etkisi değişim değil midir? Gelir gider tablosunun belediye binalarına asılması değişim değil midir?

 “Komünist başkan” propagandasının kendiliğinden ve izlenen politika ve anlayış zemininde gelişmesiyle geniş toplumda oluşan sempati bir değişim değil midir?

 Bu etki ve kazanımlar nasıl yok sayılabilir?

 Üreticiyle pazar arasındaki toptancıyı-tüccarı devre dışı bırakan deneyim bir değişim değil midir?

Değişime dair daha onlarca örnek gösterebiliriz ama bunları size saymamız boş çaba olacak, çünkü siz görmemekte ısrarlı, inkâr etmekte kararlısınız; gören körden daha ağır bir körlük tarifi yoktur!

 

Tiyatronun diğer perdesi de bu zeminde, yani inkâr ve yok sayma ekseninde biçimlenmektedir. Kitleler tarafından benimsenen bir çalışmanın hayata geçirilmediğini iddia edilmektedir! 8 saat yerine 7 saat çalışmayı neden benimsemesin kitleler?

 Ücretlerine yüzde seksen beş zam yapılmasını neden benimsemesinler?

 Fırından daha ucuza ekmek almayı neden benimsemesinler?

Çalmayan belediyeyi, arpalık olarak kullanmayan, adamcılık yapmayan, olanakları halka demokratik normlara uygun sunan, iş-istihdam açan, ucuz su veren, ulaşım ücretini düşüren bir çalışmayı neden benimsemesinler? Siz tersten bakmakla kalmıyor halk kitleleri adına konuşarak da ofsaytta düşüyorsunuz.

Bunca gerçekliğe rağmen öyle ki, etkisi ülkedeki en geniş kitlelere tesir eden bir belediyecilik ve çalışmasının halk kitleleri tarafından benimsenmediğini iddia etmekten geri durmuyorsunuz. Bu nasıl izah edilebilir. Politik kıskançlık, çekememezlik dediğimiz şey tam da burada sırıtıyor. Çünkü, bütün çalışmalar SMF’nin ve sosyalist anlayışının ürünüdür ve inkarcılık SMF’nin bu başarılarına karşı gelişmektedir.

 Bunu anlamak zor değil!…

 

Komediye bakın; ‘‘Halihazırda gerçekleşen şeylerden en öne çıkanı ‘aynı üretim biçimi ve üretim ilişkileri’ kapsamında bir tür satış kooperatifçiliğidir.” Bakış açısına bakın ki yukarıda belediyenin çalışmalarından aktardığımız ve kapitalist sistem anlayışına doğrudan alternatif olan uygulama ve kararlar bu temelde biçimlenen yönetim anlayışı ve onun temsil ettiği ileri adımlar adeta hiç sayılmaktadır.

Hâlihazırda gerçekleşen şeylerden öne çıkan kooperatifçiliktir denmektedir. Ya bu saydıklarımız gerçekleşmedi mi? Halkın çıkarına olan bunca karar ve uygulama, sergilenen yönetim anlayışı kaşla göz arasında iç edilip mesele sadece kooperatife indirgenmektedir! Bu inkarın boyutu, katı biçimidir. Tam bir komedidir. Öte taraftan belediyenin merkezi sistemin üretim ilişkileri ve üretim biçimini değiştirmesi adeta beklenmektedir.

Eleştirinin bu unsurlar üzerinden yürütülmesi sanki kooperatifin (veya belediyenin) bu ilişkileri ve biçimi değiştirmesi gerektiği halde aynı üretim biçimi ve ilişkileri korunmuş. Bu objektif olarak belediyeden veya kooperatiften merkezi üretim ilişkileri ve biçimini değiştirme beklentisi anlamına gelir ki, sol görünümlü sağcılık burada sırıtmaktadır…

 

Bir tür satış kooperatifçiliği denilerek küçümsenen o kooperatifçiliğin sınırlı bir üreticiyi de olsa, tüccarın-aracının sömürüsünden kurtaran, üretimi teşvik eden, halkın refahını etkileyen, üreticinin emeğinin karşılığını almasında daha uygun şartlar yaratan, bir yığın köylüyü, evde oturan kadını üretime sevk eden anlamlı bir çalışmadır.

Siz küçümseyin ama üreticinin-çiftçinin-köylünün, tüccar-aracı şahsında somutlanan kapitalist sistem ve ilişkilere karşı örgütlenmesini ifade ederek çıkarlarını koruyup temsil eden kooperatifçilik size rağmen komünist toplum embriyosu olarak en sahici kapitalist üretim biçimine alternatif bir çalışmadır.

Üreticiyle ilişkilenme, onun yarattığı değerlere sahip çıkma bilincini geliştirme, üretime yabancılaşmasını kırma, üretimini refahını yükseltmenin aracı haline getirme gibi birçok açıdan değer taşır-taşımaktadır. Siz bu anlayışla kolhozları-solhozları da küçümsersiniz. “Yapılan bir biçim satış kooperatifçiliğidir” demek onu küçümsemekten başka bir şey değildir. Ama çok bekledik sizin neler yapacağını, göremedik… SMF’nin bu çalışmalar zemininde gelişip güç biriktirdiğini ya da bu çalışmaların SMF çalışmalarına olumlu katkılar sunduğu aşikardır.

 Sizler SMF’nin gelişip güçlenmesine karşı beslediğiniz anlamsız tahammülsüzlükle, salt bu nedenle, gerçekleştirilen başarılı çalışma ve elde edilen kazanımları küçümsemekten geri durmamaktasınız…

 

Alkışlara boğulması gereken bir perde daha: Kooperatif çalışmasını diğer içerik ve olanaklardan (üreticinin sömürü payını azaltan, üreticiyi üretime teşvik eden, üreticiyle politik ilişki ve örgütleme olanaklarını sağlayan, üreticiye bilinç taşıyarak politikleştiren, belli bir siyasi görüşle tanıştırıp ilişkilendiren, örgütlenme kültürü yaratan, politik kazanımlar sağlayan içerikten vb…) soyutlayarak onu salt “gelirin ve olanakların kullanımı ve bölüşümü alanındaki kısmi halkçılık ve halk lehine tasarrufa” indirgeyen anlayıştan hareketle, kooperatifçiliği kast ederek bunun “sosyalist anlayış olduğu iddiası kabul edilebilir bir iddia değildir” denmektedir.

Mevcut kooperatifçilik sosyalist anlayışla ne kadar bağdaşır ne kadar bağdaşmaz ayrı bir tartışmadır. Sosyalist kooperatifçilik nüveleri barındırdığı gibi, sosyalist bir kooperatif iddiasında değiliz; esasta veya en azından temelli bir savunu zemininde bu iddiaya sahip olmadık. Söz ve konuşmalarda öyle geçmiş olduğunu varsaysak da genel anlayış olarak katıksız bir sosyalist kooperatifçilik iddiasında bulunmadık. Sosyalist anlayışla örgütleyip yürütmeye, geliştirmeye çalışıyoruz. Gelişiyor da… Bunu tartışmıyoruz.

 

Asıl mesele, yukarıdaki iddianın devamı olarak geldikleri şu sonuç ya da çıkarsamalardır; “böyle bir iddia sınıf savaşımından ve sınıf diktatörlüğünden uzak olmanın ürünü olarak çok bayat ve geleceği olmayan bir iddiadır. Bugüne kadar bu iddiaları hem kendileri ileri sürerek hem de başkalarının kendileri hakkındaki aynı iddiaları kabul ederek sınıf savaşımına ve sınıf diktatörlüğüne sırtlarını dönmüş olduklarını gösterdiler.

Bu yaklaşımla ileri bir düzlemde ortaklaşamayacağımız açık olmalıdır.” Kooperatifçilik anlayışımız (pratiği tartışılır bu ayrı) ama anlayışımız sosyalist kooperatifçiliktir. Kapitalist anlayışla yapmadığımız aşikâr. Tam sosyalist bir kooperatifçilik sergileyemesek de anlayış düzleminde sosyalist anlayışla kooperatifçilik yapmaya çalışıyoruz. Tuhaflık şu; bu iddiada bulunmamız nasıl oluyor da sınıf savaşımından ve sınıf diktatörlüğünden uzak olmanın ürünü oluyor? Kooperatifi doğru ya da yanlış tarif etmemizin sınıf savaşımı ve sınıf diktatörlüğüyle ne gibi bir bağlantısı var ya da nasıl bu denli net ve kesin bir sonuç çıkarılabilir!

 

YD Gazetesi bununla da yetinmiyor ve

 

“… bu iddiaları ileri sürerek ve … kabul ederek sınıf savaşımına ve sınıf diktatörlüğüne sırtlarını dönmüş olduklarını gösterdiler” demektedir! Yani biz, kooperatifçilik anlayışımıza sosyalist kooperatifçilik dediğimiz için, evet salt bunu dediğimiz için sınıf savaşı ve sınıf diktatörlüğüne sırt döndüğümüzü göstermiş oluyoruz!

Bu kadar gülünç olmayın.

 Olmayın çünkü sınıf savaşı ve sınıf diktatörlüğü bu denli basit, içeriksiz ve cılız bir şey değildir. Kooperatifler bir nevi demokratik devrim ve sosyalist devrim sonrası toplumsal şartlara bağlı olarak gündeme gelen kolhoz ve solhoz örgütlenmeleridir veya bunların öncelidir.

Kooperatifler sosyalist ekonomi ve üretimde başvurulan örgütlenme biçimleridir.

Lenin-Stalin Sovyetler’de bu örgütlenmelere giderken Çin’de kooperatif ve komünler örgütlenmelerine giderken sınıf savaşımı ve sınıf diktatörlüğüne sırtlarını mı dönmüş oluyorlardı! sosyalist kooperatifçilik iddiamız nedeniyle, “Bu yaklaşımla ileri bir düzlemde ortaklaşamayacağımız açık olmalıdır” demenize bir şey diyemeyiz.

 Ortaklaşamayabilirsiniz.

Lakin ortaklaşmak ayrı, birlik ayrıdır.

Hatırlatırız ki alt başlık, “Kazanmak için birlik!” başlığıydı.

Siz birliğe gelmeden ortaklaşmayı reddediyorsunuz.

 Ortaklaşma somut bir sorunda, görevde vb. buluşmak, eylem birliği yapmak vb. manalarına gelir.

Bunu öngörmediğiniz durumda birliği öngörmeniz hayli zordur.

 Fakat sözü buraya getirmenize rağmen, birlik sözcüğünü kullanmaktan imtina ettiğiniz okuyucunun da göreceği bir DETAY’dır!

Korkusu birlik olanların dağınık devrim güçlerinin nazarında bir çekiciliği yoktur bunu da bilin isteriz!

Küçük Burjuva İdeolojisinin Anatomisi- 6

 

Küçük burjuva kesimler komünist partisine proleterleşmek için katılmazlar. Sınıfsal statüleri bir pamuk ipliğine bağlı olduğu için büyük burjuvaziye öfke duyarak devrimci saflara gelen bu unsurlar zamanla proleter unsurlara karşıda öfke duymaktan kendilerini alıkoyamamaktadırlar.

Romalı general Fabius Cunctator, Hannibal’a karşı yaptığı savaşlarda zamanın kendi aleyhine işlediğini anladığında ani taarruzlardan kaçınmıştı. Bu nedenle uzatmalı taktiklere baş vuruyordu. Neredeyse sonsuza kadar uzanan pasif manevralarla zamanın Hannibal’ın ordusunu çözeceğini umdu.

 Tarihin oluşumunda hızlanmış ve kaçınılmaz bir an olan savaş gerçeğini stratejiden ve iradi müdahaleden yoksun bir şekilde karşılama isteği sonraki yüzyıllardaki düzen içi solcularına ilham kaynağı oldu.

 

Sınıf çatışmalarından kaçınılarak sosyalizmi yerleştirmeyi uman İngiltere kaynaklı “Fabian Sosyalizmi” bu tarihsel olayı kendisine referans olarak almaktadır. Bu bahsettiğimiz olguların günümüzdeki küçük burjuva toplumsal ana akımın beslendiği tarihsel kaynaklar olduğunu burada belirtelim. En karakteristik özelliği; Marksist düşüncenin bel kemiğini oluşturan üretim araçlarının kamulaştırılması yerine sosyal eşitliğin olduğu mutlu bir kent yaşamını hedeflemektedir.

 Oysa gelir dağılımının daha adil olmasını talep etmekle sosyalizmin aynı şey olmadığı açıktır. Üretim araçlarının özel mülkiyetine rağmen üretimin artırılarak sosyal adalet sağlanmaya çalışılması Fabiancı yerel yönetimler siyasetinin geçmişteki en belirgin yönüydü.

 Küçük burjuva siyasi çizginin yer kürenin her köşesinde alacağı son görünüm aşağı yukarı bu düzlemde olacaktır. Küçük üretim etrafında oluşmuş ve durmadan çöken bir sınıfın proletaryanın davası etrafında güvenilir bir müttefik olarak durması mümkün değildir.

 

Küçük burjuva kesimler komünist partisine proleterleşmek için katılmazlar. Sınıfsal statüleri bir pamuk ipliğine bağlı olduğu için büyük burjuvaziye öfke duyarak devrimci saflara gelen bu unsurlar zamanla proleter unsurlara karşıda öfke duymaktan kendilerini alıkoyamamaktadırlar. 

Çünkü küçük burjuvazinin devrimcilik nedeni dünya çapında özel mülk rejiminin tasfiyesi değildir. Bilakis mülk sahibi olamadıkları için ya da ellerindeki mülkü kaybettikleri için devrimcilik yapmak durumunda kalmışlardır. Bu anlamda küçük burjuva öfkesinde somutlaşan ideolojik düşmanlığın hedefi burjuva ekonomi politiğin ürettiği toplumsal maddi koşullar değil, bizzat mülklerini kaybetmekten sorumlu tuttukları burjuva hükümetlerdir.

 

Politik geleneğimizin saflarını da etkileyen, Türkiye devrimci hareketinin siyasasının devlet olgusundan çok devlete hükmeden hükümeti hedef alması böyle bir sınıfsal gerçeklikten beslenmektedir. Hükümet karşıtı olmanın sosyalist ya da anti kapitalist olmak için yeterli olduğu yönündeki yanılsama bu kesimleri büyük burjuvazinin muhalif kanatlarıyla ideolojik ve örgütsel yakınlaşmaya itimlemektedir. 

Yine aynı şekilde yerel seçimlerle ilgili demokratik mücadele sürecinde küçük burjuva ideolojisinin Proudhoncu etkilerini gözlemlemek mümkündür. Mesela burjuva devlet mülkiyetini halkın malı olarak gören anlayışlar konumuza çok iyi bir örnektir. Geçmişteki özelleştirmelere; “Halkın malı yağmalanıyor” diye demokratik siyasetin konusu yapan bir küçük burjuva devrimci zihniyetin yaşadığı ikilem, terslik ve alıklığın siyasal bilgi seviyesiyle değil, bizzat sınıf algılarının teslim aldığı tersine dönmüş bir tarih anlayışıyla ilgisi vardır.

 Halbuki burjuva toplumsal ortamında devletin denetiminde kalan mallar halkın malı olduğu anlamına gelmiyor. Böyle bir şeyin olabilmesi için öncelikle eski devlet makinasının parçalanması ve yerine bütün üretim araçlarını kamulaştıran bir işçi devletinin kurulmuş olması lazım.  Ama küçük burjuvazinin beyni tamda Gorki’nin dediği gibi bu tür konularda özürlü çalışır.

 

Aynı defolu anlayış burjuva devletin bir kamu alanı olan belediyelerin ele geçirilmesiyle halkın refahının arttırılacağı konusundaki görüşlerde kendisini ele vermektedir. Bu konudaki bilinç alıklığı öyle bir konumdadır ki; belediye iktidarı yoluyla yoksulluğa son verileceği yönünde Fabiancı ütopik hayalleri süsleyen politik vaazlara bile dönüşmektedir. 

Son dönemin ana akımı olan bu türden sapma görüşler küçük burjuva sınıfının tarihteki ilk filozofu olan Proudhon’dan beslenmektedir aslında. Tarihte Proudhon’un yazdığı “Sefaletin Felsefesi” adlı kuramsal esere karşı Marks yoldaş “Felsefenin Sefaleti” adlı tarihsel materyalist dev bir eserle karşılık vermiş ve küçük burjuva ideolojisinden türemiş olan bu teorik ekonomik formasyonu yenilgiye sürüklemişti.

 

Günümüzdeki siyasal reformist eğilimlerin Proudhon’un “Mülkiyet nedir?” adlı eserindeki “Karşılıkçılık” teorisini canlandırmaya çalıştıkları anlaşılmaktadır. Bu miladi dolmuş teorik ilke aynı zamanda küçük burjuva sosyalizminin bir yapı taşı durumundadır.

# Proudhon bu çalışmayla kapitalizm ile komünizm arasında bir denge oluşturma arayışındadır. Sistem, üretici bireylerin yapılacak sözleşmeler yoluyla mallarını takas etmelerine olanak sağlamaktadır. 

Proudhon bu durumda maddeci olmayan bir emek – zaman teorisi kurmak zorunda kalmış ve kendi öznel yaratımı olan “Değerlerin Orantısallığı” adlı bir yasayla bu olguyu sanki gerçek dünyanın bir zorunluluğuymuş gibi işlemeye çalışmıştır. Birbiriyle takas ilişkisine girmeden önce iki farklı malın üretimi için aynı miktarda zaman harcanmasını gözeten bir denge yasasıyla toplumsal adaleti sağlamayı uman Proudhon hiçbir zaman mülkiyetin kendisini hedef almamıştır. 

Üretim ilişkilerine son vermek yerine üreticilerin birbirlerinin çıkarlarını karşılıklı koruduğu bir toplumsal model içerisinde huzur, barış ve özgürlüğü ummuştur. Her şeyden önce bizzat mülkiyet ilişkilerinin ürünleri olan iş etik ve ahlakı gibi olguları eski sistemi yıkmadan onunla yan yana en faziletli halinin telkin yoluyla yaşatılabileceğine inanmak bir küçük burjuva sanrıya çok iyi bir örnek olarak verilebilir.

 

Tarihsel bir zorunluluk yasası olan devrimci şiddete ihtiyaç duymadan bizzat kapitalizmle rağmen onun bağrında işçilerin mülk (Proudhon’un deyimiyle Zilyetlik) sahibi olduğu bir çalışma atölyesi kurarak bir toplumsal denge kurulabileceği yönündeki görüşler ne kadarda günümüzdeki sol orjinli ekonomizmi çağrıştırıyor. Proudhon’a göre; işçi ürettiği malın üzerinde bireysel mülkiyet hakkına sahip olduğunda toplumsal eşitlik sağlanmış olacaktır. 

Herkesi mülk sahibi yaparak toplumsal adaletin sağlanabileceği yönündeki küçük burjuva görüşler günümüzdeki refah toplumu savunucusu sol maskeli reformizm ve ekonomizmin hülyalarını süslemektedir. Yine Engels yoldaşın 1870’lerde bir erken dönem çalışması olan ve günümüzde hala kuramsal özü yaşayan “Konut Sorunu” adlı makalelerindeki tezlerine rağmen günümüzdeki yerel seçimlerde bütün kent halkını konut sahibi yapma vaadinde bulunmak bazı devrimci çevreler açısından Proudhon’un yeniden canlandırılması olarak okunabilinir.

 

Kapitalizmin tarihsel olarak ilk embriyonunun döllendiği toprak rantının değişim koşullarını anlamadan konut sorununu çözmeyi vaat etmek tarih ve ekonomi bilmemekle aynı anlama gelmektedir. Burjuva ekonomi politiğinin kapitalist üretim ilişkilerini besleyerek ortaya çıkardığı uzlaşmaz çelişkileri diyalektik ve tarihsel materyalizmin gözetiminde kavramadan düzen sınırları içerisinde kalarak konut sorununun çözülmesini program altına almak tipik bir küçük burjuva politikasıdır. Engels yoldaş boşuna burjuva toplumunda konut sorununun çözülememesinin nedeninin konutun yeterince üretilmemesi olduğunu söylememişti. Bilakis üretim arttıkça konut sorunu işçiler açısından büyümektedir.

 

Kapitalizm hiçbir zaman konut sorununu çözemeyecek. Çünkü başta işçi sınıfı olmak üzere emekçi halk açısından büyüyen ve çözümlenemeyen konut sorunu bir Kapitalizm yasasıdır. Bu görüşlerin ideolojik olarak beslendiği kaynak Proudhon olmakla beraber bu projenin tarihteki ilk politik pratisyeni küçük burjuva sosyalizminin uygulayıcısı Fabian’dır. Tarihe ” İngiliz Fabian Sosyalizmi” ya da “Belediye Sosyalizmi” olarak geçmiş olan bu akıma karşı ilk ideolojik müdahaleyi Engels ve daha sonraları Lenin yoldaş yapmıştır. Bu ideolojik müdahalelerin oldukça sert yapıldığını da buradan hatırlatmak isteriz. Aynı şekilde bütün bu bilimsel sosyalizm dışı kent yaşamına dair siyasal programlara ideolojik ve felsefi kaynaklık yapan küçük burjuvazinin tarihteki ilk filozofu olan Proudhon’a ilk müdahaleyi de Marks yoldaşın yaptığını belirtmiştik zaten.

 

Toplumda çıkar dengesinin kurularak özgür ve eşit insan toplumunun ortaya çıkacağını uman Proudoncu solculuk politik geleneğimizin çeşitli kesimlerinin demokratik alan politikasına nüfus etmeye başlamıştır. Bu konuda rahatlıkla onlarca kanıt ortaya sürülebilinir ihtiyaç duyulduğunda. Küçük burjuva sosyalizminden devşirilen bu türden politikalara burjuva merkezi devlet aygıtının müdahale etmeyeceğini ummak, aslında bir tarihi olmayan Proudhoncu iyi niyet ve hümanizminin başka türlü bir ifadesi olmaktadır…

 Devam edecek…

Not:Küçük Burjuva İdeolojisinin Anatomisi- 1-2-3-4 aşağıdaki linktedir.

https://www.yüzçiçekaçsın.de/2024/01/kucuk-burjuva-ideolojisinin-anatomisi-1.html

Küçük Burjuva İdeolojisinin Anatomisi-5

https://www.yüzçiçekaçsın.de/2024/02/kucuk-burjuva-ideolojisinin-anatomisi-5.html

Küçük Burjuva İdeolojisinin Anatomisi-6

https://www.xn--yziekasn-t0abd8vxz.de/2024/02/kucuk-burjuva-ideolojisinin-anatomisi-6.html

 

LENİN 100 | Dünya Proletaryasının Önderi Lenin’in Ölümünün 100. Yılı Anısına Lenin, Dünya İşçi Sınıfına Yol Göstermeye Devam Ediyor-1

"Lenin’in yaşamı, proleter devrimin teori ve pratiğinden ayrı olarak ele alınamaz. O sıradan bir yaşamın insanı değil, dünya proletaryasının ve ezilen halkların kurtuluş ışığı, teori ve pratiğidir"

https://ozgurgelecek51.net/lenin-100-dunya-proletaryasinin-onderi-leninin-olumunun-100-yili-anisina-lenin-dunya-isci-sinifina-yol-gostermeye-devam-ediyor-1/

 ***************************19 Şubat 2024

Lenin’in yüzüncü ölüm yıldönümü vesilesiyle onu andığımız bugünlerde, onun Marksizm’e katkıları daha çok öne çıkar. Çünkü Leninizm, Stalin’in de önemle vurguladığı gibi, “emperyalizm ve proleter devrimler çağının Marksizmidir.” Lenin’in, Marksizm’e katkılarını yok saymak ya da görmezden gelmek, Marksizm’i 19. yüzyılla sınırlamak anlamına gelir ki, bu, işçi sınıfının burjuvaziye karşı tarihsel mücadelesini daha baştan dondurmak olur.

 

Lenin’in yaşamı, proleter devrimin teori ve pratiğinden ayrı olarak ele alınamaz. O sıradan bir yaşamın insanı değil, dünya proletaryasının ve ezilen halkların kurtuluş ışığı, teori ve pratiğidir. O, işçi sınıfının burjuva diktatörlüğünü yıkıp yerine proletarya diktatörlüğünü kurmakta usta bir stratejist ve taktisyeniydi.

 

Lenin, 21 Ocak 1924 tarihinde aramızdan ayrıldı. Ama onun görüşleri hala bütün canlılığıyla uluslararası proletaryaya, sosyalizm ve proletarya diktatörlüğü için yol göstermeye devam ediyor.

1- Lenin ve öğretileri

Lenin, Marksizm’le tanıştığında, öncelikle Marks ve Engels’in eserlerini okumaya ve onları anlamaya ve anladıklarını ise Rus kamuoyuna, genelde de devrimci kamuoyuna aktarmaya çalıştı. Lenin, tam bir Marks-Engels uzmanıydı denebilir. O sadece Marks ve Engels’i (Marksizm) okumakla kalmıyor ve Marksizm’i birebir bir kopya olarak değil, yaşayan bir organizma olarak ele alıp, onu Rusya koşularına uygulamanın teorisini geliştiriyordu.

 

Bu nedenle Lenin’de, ilk yazılarından son yazılarına kadar olan görüşlerinde dogmatizm ve şablonculuk görülemez. Ve ilk yazdığı “Halkın Dostları Kimlerdir?”deki görüşleriyle devrimden sonraki görüşleri birbirini reddetmez, tersine teorinin diyalektik gelişimidir bu. Bu elbette nesnel gelişmenin diyalektiğini materyalist temelde ele almaktan ve sosyalizmi bir bilim olarak incelemekten ileri geliyor.

 

Lenin Marksizm’i öğrenmeye başladığı süreçte Rusya’da Narodnik düşünceler, devrimci kesimlerde daha etkindi. Ve Lenin’in büyük kardeşi Aleksandr’ın

 

Narodnik üyesi olarak 1887 Rus Çarı Aleksandr’a karşı suikast düzenlediği gerekçesiyle 21 yaşında idam edildi. Lenin, ağabeyinin idam edilmesinden ciddi bir şekilde etkilendi. Bu durum Lenin’i –çok genç yaşta olmasına karşın- Narodnizm’e değil, Marksizm’e yöneltti ve daha baştan, anarşist ve bireysel eylemlerle Rus işçi sınıfı ve halkının kurtulamayacağına karar verdi. Narodnik düşüncelerin yanlışlığına karşı kendini donatarak Marksizm’in temel ilkelerini öğrendi ve onu her geçen gün daha kararlı savunmaya başladı.

 

Lenin Marksizm öğretisini derinliğine kavramıştı. 22-23 yaşında yazmaya başladığı ve 1894 yılında yayınlanan, “Halkın Dostları Kimlerdir ve Sosyal Demokratlara Karşı Nasıl Savaşırlar?” eseri, başından itibaren Marks’ı çarpıtan, burjuva liberal, revizyonist ve Narodnik anlayışların eleştirisini içerir. Bu kitap, Lenin’in daha o yaşta, Marksizm’in öğretisinin temel ilkelerini kavradığını ve özümsediğini gösterdiği gibi, Marksizm’i geliştirmenin adımların atılmasını da burada görülebilir. Ve bu kitapta, Lenin’in, kapitalizm, kapitalist toplum ve sosyalizmle ilgili derin bilgilere sahip olduğu görülür.

 

Lenin’in bütün eserleri polemik içerir. Zira o, eleştirinin ilerletici ve devrimci olduğunu Marks’tan öğrenmiş ve bunu bir adım ileri götürerek, işçi sınıfı düşmanı ideolojilere karşı tavizsiz bir eleştiri yöntemi geliştirmiştir. Küçük burjuva aydınları eleştirdiği bölümde şöyle der:

 

“Rusya tarihinin ve gerçeklerinin ayrıntılı bir incelemesine dayanan bu teori, proletaryanın istemlerine yanıt vermelidir – ve eğer bu teori bilimin gereklerini yerine getirirse, proletaryanın protestocu düşüncesinin her uyanışı, bu düşünceyi kaçınılmaz olarak sosyal-demokrasi (komünizm –YN) mecrasına itecektir. Bu teorinin geliştirilmesinde ne kadar ilerleme gösterilirse, sosyal-demokrasi o kadar hızlı büyücektir; çünkü mevcut sistemin en usta muhafızları bile proletarya düşüncesinin uyanışını engelleyemez, bizzat bu sistem zorunlu ve kaçınılmaz olarak üreticilerin en yoğun mülksüzleştirilmesini, proletaryanın ve onun yedek ordusunun sürekli büyümesini öngörür.-”(1)

 

Bu görüşler, ancak Marksist öğretiyi en derinlemesine kavramış, onun ilkelerinden asla taviz vermeyen ve adım adım proletaryanın parlak zekalı bir öğretmeni olmaya aday Lenin’e ait olabilirdi.

 

Lenin, bütün eserlerinde Marksizm’in temel ilkelerini kayıtsız şartsız savunur. Çünkü bu ilkeler, sınıflı bir toplum olan kapitalist toplumun çelişmelerinin çözümü, burjuva sınıfı ile proletarya sınıfı arasındaki mücadelede, eskinin yıkılıp yeninin kurulmasının, yani, sınıfsız, sömürüsüz ve bir sistemin inşa edilmesiyle doğrudan ilgilidir.

 

Kapitalist ücretli kölelik sistemi kalkmadan, kapitalist toplumun temel çelişmeleri ortadan kalkmaz. Kapitalist toplumun bağrında taşıdığı emek sermaye çelişmesi, kapitalist toplumun en temel çelişmesi ve bu çelişmenin keskinleşmesi onun yıkımıyla sonuçlanacaktır. Bu, toplumlar tarihin değişmeyen nesnel bir olgusudur. Elbette, önceki toplumlarda olduğu gibi, kapitalizm de kendiliğinden yıkılmayacak, bu yıkım ve büyük toplumsal değişim işçi sınıfının mücadelesiyle gerçekleşecektir. Çünkü Marksizm’in en temel öğretisi, kapitalist sistemi proletarya önderliğinde yıkarak sosyalizmi inşa etmek ve proletarya diktatörlüğünü kurmaktır.

 

Lenin, Leninizm’i bu ilkeler üzerinde inşa etmiştir.

 

2- Lenin’de inceleme

 

Lenin’in inceleme ve araştırma yöntemi, diyalektik materyalisttir. İncelenen nesnenin diyalektik gelişimini materyalist yöntemle ele alıp inceler. Nesnenin ya da toplumsal olguların ortaya çıkışı, oluşması, gelişmesi ve diğer nesnelerle ilişkileri ayrı ayrı incelenip analiz edilerek ve bu olgular içindeki esas-ana çelişme ortaya çıkarılarak onun çözümünün nasıl olacağı belirlenir.

 

Bu nedenle; Marks’ın diyalektikle ilgili “gerek dış dünyanın gerekse de insan düşüncesinin hareketinin genel yasalarının bilimidir” sözünü, bütün mücadele yaşamı boyunca uygular ve bu bilimi, “Materyalizm ve Ampriokritisizm” felsefi eserinde daha da ileri götürür.

 

Diyalektik materyalist yöntemi esas alan Lenin’de dogmatizm ve subjektivizm yoktur. Diyalektiği zıtların birliği ve mücadelesi olarak ele alan Lenin, bu mücadeleden yeni ve ileri bir olgu ortaya çıkacağına inanır, nitekim toplumsal çatışmalarda da bu böyledir. Diyalektik ve Tarihsel Materyalizm, nesnenin ve toplumsal gelişmelerin incelenmesinde başvurulması gereken temel yöntemdir.

 

İncelemelerinde Lenin, diyalektik yöntemi esas almasaydı, Rus toplumunun devrimci gelişimini göremez ve onu daha ileri götürmede devrimci teori ve devrimci pratik geliştiremezdi. Tarihsel materyalizmi esas almasaydı, gerici despotik Rus çarlığından sosyalist toplumun doğacağına, burjuva diktatörlüğü yerine proletarya diktatörlüğü inşa edileceğine inanmazdı ve de bunun gerçekleşmesine önderlik edemezdi.

 

Lenin kaleme aldığı “İnceleme, örgütlenme, propaganda” ara başlıklı bölümde, “Bir öğretinin en üst ve tek ölçütünün gerçek toplumsal ve ekonomik gelişme sürecine uygunluğu olduğu yerde, dogmatizm olmaz…” der.

 

Lenin, sosyalizmi bir bilim olarak ele almış ve bir bilim insanının hassasiyeti ve ciddiyetiyle toplumsal sorunlara yaklaşmıştır. Bu nedenle, daha genç yaşlarda, Rusya’daki Marksist eğilimli kesimlerin gerçek Marksist olmadıklarını, Marksizm’i çarpıttıklarını görerek, buna karşı Marksizm’in ideolojik ve siyasi silahıyla, mücadele içinde eleştiri silahını kullanarak kendisini donatmıştır.

 

“Rusya’da Kapitalizmin Gelişmesi”nde (RKG), Lenin’in inceleme yöntemi daha net görülebilir. Sanayinin az gelişmiş olduğu ve feodal etmenlerin ağır bastığı, köylülük nüfusunun % 60’ları geçtiği bir kapitalist ülkede, kapitalist gelişmenin diyalektiğinden hareket ederek, ülkenin doğru bir analizini yapmış ve buradan hareketle, proletaryanın stratejik mücadelesinin ne olması gerektiğine varmıştır.

 

Lenin, ülkeyi köylülüğün genel nüfusuna oranının yüksekliğine bakarak değil, kapitalist üretim ilişkilerinin derinliğine geliştiğini görmüş ve ülkede (Rusya) kapitalist sömürünün esas hale geldiğini verilerle ortaya koymuştur. Yani, inceleme nesnesinin niceliğine değil esas olarak niteliğine bakmış, feodalizm karşısında yeni bir toplum olan kapitalist gelişmenin diyalektiğinden hareket etmiştir.

 

RKG kitabının 2. baskıya ön sözünde Lenin şöyle der: “… tarihi süreci içinde, proletaryanın gücünün, onun toplam nüfus içindeki payından sınırsız ölçüde daha büyük olduğu da ortaya çıkmıştır.”(2)

 

Lenin soruna, giderek işçileştirilen köylülüğün rolünü abartan Narodnikler gibi değil, gelişmeleri yakından gören ve somut koşulların somut analizini diyalektik materyalist temelde inceleyen Marks ve Engels gibi yaklaşmıştır.

 

Lenin bu kitabıyla, ele alınıp incelenecek nesnenin nasıl incelenmesi gerektiğinin çok güzel bir örneğini sunmaktadır. Elbette Lenin, kapitalist gelişmeyi dogmatik bir şekilde ele alan Narodnik anlayışları affedemezdi. Narodnik anlayışlar yıkılmadan Rusya’da Marksizm gelişemezdi. İşçi sınıfının öncüleri, burjuvaziye karşı sınıf mücadelesinde her türlü anti-bilimsel ve anti-Marksist anlayışlara karşı kendilerini, Marksizm’in en temel ilkeleriyle düşünce tarzıyla donatamazdı. Onların anti-bilimsel ve anti-Marksist inceleme ve analiz yöntemini en sert bir şekilde eleştirdi ve yanlışlıklarını gösterdi.

 

Meta ekonomisinin gelişmesi, tarımsal nüfusa oranla artan ölçüde sınai nüfusun gelişmesini koşullar. “Tarım dışı nüfusa oranla tarımsal nüfusun sürekli olarak azalması, kapitalist üretimin yapısından…” geldiğini belirten Lenin, diyalektik yöntemi ustaca kullanmasını bilmiştir.

 

Lenin’in diyalektik materyalist inceleme tarzı, hala geçerlidir ve sınıf bilinçli işçilerin temel alacağı bir yöntemdir.

 

Lenin, “Marksizmin Tarihi Gelişiminin Bazı Özellikleri Üzerine” makalesinde; “Öğretimiz diyordu Engels, kendisini ve ünlü arkadaşını kast ederek, bir doğma değil, bir eylem kılavuzudur. Marksizmin çoğu kez gözardı edilen bir yanı bu klasik cümlede şaşılacak bir güç ve çarpıcılıkla vurgulanır. Marksizmin bu yanını gözardı edersek, onu tek yanlılaştırır, tahrif eder, cansızlaştırır, yaşayan ruhunu ondan ayırır, onun en önemli teorik temellerini –diyalektiği, çok yönlü ve çelişkilerle dolu tarihsel gelişim teorisinin- baltalar; tarihin her yeni dönemecinde değişebilecek olan dönemin belirli pratik göreviyle bağını sarsarız.”(3)

 

Günümüzde de kendini ML olarak adlandıran birçok Marksist örgüt ya da teorisyen, Marksizm’i ölü bir dogma olarak ele aldıkları için dogmatizmden kurtulamadıkları gibi, MLM düşünceleri ve görüşleri saptırma yoluna rahatlıkla girebiliyorlar. Ve kendine işçi sınıfı partisi diyen birçok KP, KP olmaktan uzak, tam bir “sol” liberal çizgide gitmekte ısrar ediyorlar. Oportünist ve revizyonist anlayışlar, ya Marksizm’i değişmez bir dogma olarak ele alıyorlar ya da sağa savrularak Marksizm’in temel ilkelerini revize ederek, kapitalist sistemin birer düzen partisi oluyorlar.

 

 3-Lenin ve teori

“Öncü savaşçı rolünün -der Lenin- ancak en ileri teorinin kılavuzluk ettiği bir parti ile yerine getirebileceğini belirtmek istiyoruz.”(4)

Lenin mücadelesi boyunca da bu doğrultuda ve bu inançla hareket etmiştir.

“Devrimci teori olmadan devrimci pratik olmaz!” Lenin’in bu önermesi herkes tarafından bilinir ve hatta, kendine ML diyen her örgüt kendine bu önermeyi rehber aldıklarını ve teoriye önem verdiklerini ileri sürerler. Lenin bu sözü “Ne Yapmalı” adlı eserinde dile getirir. Ne Yapmalı, teorik kafa bulanıklıklarının giderilmesini esas alır. Burjuva liberal anlayışlara karşı devrimci teorinin inşası olmadan işçi sınıfı hareketinin gelişmesi ve Marksist temelde bir partinin inşası söz konusu olamazdı. Bolşevik Partisi, Ne Yapmalı’daki teorik görüşlerin üzerinde şekillenerek sınıfın öncü rolünü üstelenerek devrimi gerçekleştirebilmiştir.

 

Lenin, Ne Yapmalı eserinde, Rus oportünistlerinin Marksizm’in en temel ilkelerini çarpıtmalarına ve teorinin önemini küçümsemelerine karşı mücadelenin daha başında tavrını net olarak ilan etmişti. Çünkü daha RSDİP’nin kuruluş hazırlıkları sırasında birçok görüş farklılıkları ortaya çıkmıştı. Marksist teoriye karşı dogmatik, ekonomist, kendiliğindencilik ve “eleştiri özgürlüğü” gibi bu burjuva liberal ideolojik savruluşlar tartışmaların odağını oluştururken; Marksizm’in “geliştirilmesi” adı altında revize edilmesi, en temel Marksist ilkelerin çiğnenmesi, teorinin öneminin küçümsenmesi vb. gibi anlayışlara karşı Ne Yapmalı ortaya çıkmıştır.

 

“… ille de birleşmeniz gerekiyorsa, –diye yazıyordu Marx, parti liderlerine-, hareketin pratik hedefleri adına anlaşma yapın, ama ilkelerle pazarlığa izin vermeyin, teorik tavizler vermeyin. Marks’ın düşünceleri buydu; ne var ki aramızda, onun adına teorinin önemini küçültmeye çalışan insanlar var!”(5)

 

Sınıf bilinçli proletarya devrimci teoriye sahip olmadan, devrimci bir pratik geliştirilemez. İşçi sınıfı hareketi en yüksek bilimsel teori ile donanmalı ki, burjuvaziye karşı sınıf mücadelesinde üstünlüğü ele geçirip iktidarı burjuvaziden alabilsin. Devrimci bir teori olmadan bunu başaramaz. Devrimci bir teoriye sahip olmayan proletarya, devrimci eylemlikler geliştiremez, doğru yolu bulamaz. Çünkü teori, Stalin’in de belirttiği gibi, bütün ülkelerin işçi hareketinin genel biçimi ile ele alan deneyimidir.

 

“Materyalizm, doğa bilimleri alanında -der Engels- çağ açan her yeni buluş ile kaçınılmaz olarak biçimini değiştirmek zorundadır.”

 

Sosyalizmin bir bilim olarak ele alınmasından bu yana da, proletaryanın bütün ustaları, teoriye önem vermişlerdir. Devrimci teoriyi küçümseyen ve onu sıradan bir burjuva liberalin kabul edebileceği düzeye indirgeyen anlayışların karşısında olmuşlardır. Eylem her şey, teori hiçbir şey gibi yaklaşımlar ve düşünce tarzları, devrimci proletaryanın anlayışı olamaz. Bir zamanlar TDH içinde, teori karşısında pratik alabildiğine öne çıkarılıyor ve devrimci teori adete burjuva entelektüel bir anlayış olarak ele alınıyor ya da akademisyenlerin uğraş alanı gibi yaklaşılıyordu. Bu anlayış kısmen kırılmasına karşın, hala devrimci teorinin küçümsendiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

 

Willi Dickhut, “Materyalist diyalektik, Marksist-Leninistlerin devrimci düşünceyi ele alırken kullandıkları bilimsel teori ve yöntemdir” der.

 

“Devrimci teori olmadan devrimci pratik olamaz” önermesi teori ve pratiğin diyalektik birliğinin somut bir önermesidir. Teori pratikten çıkar yine pratiğe döner. Lenin, sosyalizm mücadelesi boyunca teori ve pratiğin diyalektik birliği ilkesinden hareket etmiştir. Onun ürettiği teorilerin birbirini geliştirici ve daha yüksek seviyede birbirinin devamı olmasının bir nedeni de budur. Lenin teorileri pratikten kopuk değil, tam tersine ona kopmaz bir şekilde bağlı, ama onun birebir kopyası ve tekrarı değil, yeni dersler çıkarak onu daha yüksek bir teoriyle aydınlatmaktadır.

 

Lenin, teorik çalışmalarında diyalektik materyalist yöntemden hareket etmiştir. Bu nedenle de Marksizm’i daha geliştirerek onu Marksizm-Leninizm seviyesine yükseltmiştir.

 

“Önderlerin ödevi –der Engels- özellikle bütün teorik sorunlar üzerinde giderek daha çok bilgi edinmek, günü geçmiş dünya görüşlerinin geleneksel lakırdılarının etkisinden kendilerini giderek daha çok kurtarmak ve sosyalizmin bir bilim durumuna geldiğinden bu yana bir bilim olarak yürütülmek, yani irdelenmek istendiğini hiç mi hiç unutmamak olacaktır.”

 

Engels’in altını çizerek belirttiği ve Lenin’in de Bolşevik Parti özgülünde geliştirdiği teorinin, bütün sınıf bilinçli işçilere önermesi; sosyalizmin bir bilim olması, sınıf savaşımına önderlik edecek olan işçi sınıfının öncü partilerinin de bu bilimle donanması ve artan ölçüde teorik sorunların üzerine giderek bilimsel çözümlemeler getirmesi gerektirdiğidir. İşçi sınıfının öncü partileri, asla salt keskin sloganlarla sınıf savaşımını yürütemez, toplumsal gelişmenin pratiğindeki gelişmeleri bilimsel olarak ele almak ve irdelemek durumundadır. Kalıplaşmış söylemeler, kendi pratiğinden çıkmamış “hazır reçeteler”, sınıfın öncü partisini geliştiremez ve ilerletemez. Eskiyi atıp yeniyi alan bir işçi sınıfı partisi yerine, giderek ölen, kitlelerden kopan ve kendi sınıf gerçekliğinden ve dayandığı bilimsel ideolojiden kopan bir parti karşımıza çıkar.

 

Doğrular, nesnel gerçekliklerin ürünüdür ama, bu doğrulara dayanmayan, sınıfı ve diğer ezilen kesimleri bu doğrular ışığında yönlendiremeyen bir işçi sınıf partisi, kendi içinde çürümeye başlamasını da önleyemez. İşçi sınıfının siyasi öncüsü, sınıf savaşımının inceliklerini, çelişkilerini, bunların birbiriyle ilişkilerini ve çözümlerini, burjuvaziye karşı savaşta ustalaşmasını ve giderek güçlenmesini, kitleleri kucaklamasını ve savaşa sürüklemesini, yine kendi öz deneyimleri ile öğrenecektir. Diğer deneyimler onun için genel bir yol gösterici olabilir, ama reçete olamaz. Lenin önderliğindeki Bolşevik Parti’nin gelişimi buna tanıktır. O çelik yapılı, bayatı atıp tazeyi alan, özeleştiri metodunu kayıtsız şartsız uygulayan, teori ve pratiğin birliğini sağlayan bir partiydi.

 

İşçi sınıfının öncü partisinin görevi yalnızca teori üretmek değildir, aynı zamanda teoriyi pratiğe uygulamak gibi zorlu bir görevi vardır. Bu bağlamda teori ve pratik birbiriyle bağlantılı ve iç içedir. Pratik teoriyi zenginleştirir, devrimci teori ise pratiği doğru bir yönde, devrimci bir tarzda daha ileriye taşır.

 

Bu nedenle Stalin, Leninizmin Sorunları’nda şöyle der:

 

“… kuşkusuz ki teori, devrimci pratiğe bağlanmadıkça amaçsız kalır; tıpkı yolu devrimci teori ile aydınlatılmayan pratiğin, karanlıkta, el yordamı ile yürümesi gibi. Ama teori, devrimci pratik ile çözülmez bir bağlılık halinde gelişince, işçi hareketinin büyük bir gücü haline gelebilir. Çünkü, harekete, güvenliği, yönünü belirleme gücünü ve olayların iç bağlantılarının anlaşılmasını, teori ve yalnızca teori sağlayabilir; çünkü teori ve yalnız teori, sadece sınıfların bugün hangi yönde ve nasıl hareket ettiklerine değil, aynı zamanda bu sınıfların en yakın bir gelecekte, hangi yönde ve nasıl hareket edecekleri pratiğini anlamamıza yardım edebilir. Şu ünlü tezi söyleyen ve kerelerce yineleyen Lenin’den başkası değildir: ‘Devrimci teori olmadan devrimci hareket olamaz.’ ”(8)

 

Dünyada birçok genç KP, başka ülke devriminin deneyimlerini kendilerine örnek alarak savaşıma girişmişler, kimileri ise, kendi savaş pratiği deneyimlerini esas alarak, bundan öğrenerek, giderek savaşımlarını özgüle indirgemesini başarabilmişler ve savaşımda başarıya ulaşmışlardır. Kimileri ise, başka ülkelerin devrim deneyimlerini kendi ülke ve ulusal gerçekliklerini dıştalayarak ve de kendi deneyimleri yerine o ülke KP’lerin deneyimini esas alarak bunda diretmelerinin sonucu, giderek sınıf savaşımından ve kitlelerden dıştalanmışlardır. Leninizm, şablonculuğun ve dogmatizmin panzehridir. Ama devrimci teori, bütün ülkelerin deneyiminden dersler çıkarmaktır. Bu nedenle Stalin; “Teori bütün ülkelerin işçi hareketlerinin genel biçimi ile ele alınan deneyimidir” demiştir.

 

“Tam da Marksizm ölü bir dogma, bütün zamanlar için tamamlanmış, hazır, değişmez bir öğreti değil, canlı bir eylem kılavuzu olduğu içindir ki, tam da bunun içindir ki, toplumsal yaşam koşullarındaki göze batacak kadar çarpıcı değişiklikleri yansıtmak zorundaydı.”(9)

 

Devrimci teorinin, salt dünyayı açıklamak için değil, esas olarak dünyayı değiştirmek gibi önemli bir görevi vardır. Devrimci teori kendini salt dünyayı açıklamakla sınırlarsa, salt akademik bir ürün olarak kalır. Burjuva “sol” liberallerin de istediği budur. Onlar dünyayı değiştirmek değil, dünyayı salt yorumlamak olarak ele alır ve teoriyi atıllaştırırlar. Devrimci teori devrim yapmak için vardır. Sınıf bilinçli işçinin elinde devrimci teori, kapitalizmi yıkmak ve proletarya diktatörlüğü altında sosyalizmi inşa etmek ve komünizme varmak için vardır. Bu asla unutulmamalıdır.

4- Lenin ve proletarya diktatörlüğü

Kapitalizmde burjuvazi ile proletarya arsındaki sınıf mücadelesinde, proletarya diktatörlüğü sorunu hep tartışılagelmiştir. Marksistler daha baştan, kapitalizmin bir burjuva diktatörlüğü olduğu ve sosyalizmden komünizme geçişte de proletarya diktatörlüğünün zorunluluğunu bilimsel olarak açıklamışlardır. Bu bilimsel açıklamayı ilk Marks yapmıştır.

Marks Gothe ve Erfurt Programını eleştirirken, bu programda “proletarya diktatörlüğü” yerine “halkın devleti”nin geçirilmesini, Marksizm’in temel ilkelerinden sapıldığı gerekçesiyle eleştirir.

 

“Kapitalist toplum ile komünist toplum arasında, birinden ötekine devrimci dönüşüm dönemi yer alır. Buna da bir siyasal geçiş dönemi tekabül eder ki, burada, devlet proletaryanın devrimci diktatörlüğünden başka bir şey olamaz.”(10)

 

Ayrıca Marks, Joseph Weydemeyer’e yazdığı mektupta, sınıf savaşımında vardığı sonuçları şöyle sıralar:

 “Benim yeni olarak yaptığım;

1) Sınıfların varlığının, ancak üretimin gelişimindeki belirli tarihsel evrelere bağlı olduğunu;

2) Sınıflar savaşımının zorunlu olarak proletarya diktatörlüğüne vardığını;

3) Bu diktatörlüğün kendisinin bütün sınıfların ortadan kaldırılmasına ve sınıfsız bir topluma geçişten başka bir şey olmadığını tanıtlamak olmuştur…”(11)

 

Bugün de birçok oportünist akım Marks’ın bilimsel araştırmalar sonucu ortaya çıkardığı ve Marksizm’in birer ilkesi haline gelen önermelerini görmezden geliyorlar ya da onu revize ederek, burjuvazinin kabul edebileceği düzeye indirgiyorlar. Kapitalizmden komünizme geçiş sürecinde ara bir aşama olan sosyalizm altında proletarya diktatörlüğünü reddederek, kapitalist toplumu kutsadıklarını göremeyecek denli ML dünya görüşünden uzaklaşmış oluyorlar.

 

Marksizm’in kurucularından Engels, “Gotha ve Erfurt Programlarını” üzerine, August Bebel’e gönderdiği mektupta, halkçı devlet sorununa da değinir ve şöyle der:

 

“Devlet, savaşımda, devrimde devrim düşmanlarını bastırmak için yararlanmak zorunda olduğumuz geçici bir kurumdan başka bir şey olmadığına göre, özgür halkçı bir devletten söz etmek saçmadır; proletaryanın devlete gereksinimi olduğu sürece, o, bunu, özgürlük için değil, hasımlarını alt etmek için kullanacaktır. Ve özgürlükten söz edilmesi olanaklı olduğu gün, devlet, devlet olarak ortadan kalkacaktır.”(12)

 

Kapitalizm yıkılıp sosyalizm kurulduktan sonra komünizme geçiş sürecinde proletarya diktatörlüğü ilkesel bir olgu olduğu için, Lenin de Marks’ın görüşlerinin sınıf bilinçli işçi için ilkesel olduğunu gördüğü için, Marksizm’in bu en temel ilkesini revize edenlere karşı ideolojik mücadele yürütmekte asla tereddüt etmemiştir.

 

Engels de, Paris Komünü’nü şöyle tanımlıyordu:

 

“Sosyal-demokrat hamkafa, son zamanlarda proletarya diktatörlüğü sözünün söylendiğini duymakla yararlı bir teröre kapılmıştır. Eh, peki baylar, bu diktatörlüğün neye benzediğini bilmek ister misiniz? Paris Komününe bakınız, Paris Komünü proletarya diktatörlüğü idi.”(13)

 

Proletarya diktatörlüğüne karşı çıkanlara Engels böyle karşılık veriyordu. Ve proletarya diktatörlüğünün, Paris Komünü örneğinde olduğu gibi, insanlık tarihinin o güne kadar tanıdığı en iyi demokrasi olduğunu da vurguluyordu.

 

Burjuvazi ile proletarya arasındaki sınıf savaşımında, proletarya diktatörlüğü yerine “halk devleti” vb. gibi önermeler ileri sürenler hiçbir zaman eksik olmamıştır. Marks’ın zamanında da vardı, Lenin zamanında da oldu ve günümüzde de bu anti-Marksist devlet teorisini savunanlar var.

 

Lenin, 2. Enternasyonal’in Kautsky’den sonra gelen önderlerinden Vandervelde’nin, Kautsky’e yakın görüşlerini eleştirirken şunları söylüyor:

 

“… ‘emeğin halk devleti’, 70 yılları Alman sosyal-demokratlarının dile düşürdükleri, ve Engels’in bir saçmalık olarak damgaladığı eski ‘özgür halk devleti’nin yeni bir baskısından başka bir şey değil. ‘Emeğin halk Devleti’ deyimi, (bizim sol devrimci-sosyalist türündeki) bir küçük-burjuva demokrata yaraşır, sınıfsal kavramlar yerine sınıf dışı kavramları geçiren bir söz. Vandervelde, siyasal iktidarın proletarya tarafından (bir tek sınıf tarafından) fethi ile ‘halk’ devletini, bundan karışıklıktan başka bir şey çıktığını görmeksizin, aynı plan üzerine koyuyor. ‘Arı demokrasi’si ile Kautsky’de de aynı karışıklık, sınıf devrimi, proletarya sınıf diktatörlüğü, (proleter) sınıf devleti sorunlarında aynı küçük-burjuva ve devrim düşmanı bilmezden gelme.”(14)

 

“Halk devleti” kavramı, ne denli, “proletarya ve emekçilerin yeni devleti” maskesiyle örtülmeye çalışılırsa çalışılsın, ikisinin özünün aynı olduğu gizlenemez.

 

Daha sonra bu revizyonist tezi kapitalist yolcu Kruşçev de savunmuştu:

 

“SSCB’de proletarya diktatörlüğü artık gerekli değildir. Proletarya diktatörlüğü devleti olarak ortaya çıkmış olan devlet, içinde bulunduğu yeni, bugünkü aşamada, tüm halkın devleti haline gelmiştir.”(15)

 

Mao önderliğindeki ÇKP ise Kruşçev revizyonistlerin proletarya diktatörlüğünü reddeden anlayışlarını eleştirmiş ve şu karşılığı vermişlerdi:

“Devletin bir sınıfsal kavram olduğunu bilmek için, Marksizm-Leninizmin genel bilgisinden az biraz bilmek yeterlidir. Lenin, şunu tespit etti: ‘Devletin ayırt edici özelliği, iktidarın ellerinde toplandığı ayrı bir insanlar sınıfının varlığıdır.’ Devlet, sınıf mücadelesinin bir aletidir, bir sınıfın diğer bir sınıfı bastırma aracıdır. Her devlet, belirli bir sınıfın diktatörlüğüdür. Devlet hala varolduğu sürece, sınıflar üstünde durması mümkün değildir, tüm halkın devleti olması mümkün değildir.”(16)

Dipnotlar:

1- Lenin, Halkın Dostları Kimlerdir?, s. 174-175. Dördüncü Basım, Sol Yayınları

2- Lenin, Rusya’da Kapitalizmin Gelişmesi, s. 21, İkinci Basım 1988, Sol Yayınları

3- Lenin, Seçme Eserler, C. 11, s. 68, İnter Yayınları

4- Lenin, Ne Yapmalı, s. 30, Sol Yayınları

5- Lenin, Seçme Eserler, C. 2, s. 54-55, İnter Yayınları

6- Willi Dickhut, Teori ve Pratiğin Diyalektik Birliği, s. 7, New Werlag, Almanca

7- Engels, Almanya’da Burjuva Demokratik Devrim, s. 31, Sol Yayınları

8- Stalin, Leninizmin Sorunları, s. 24, Sol Yayınları

9- Lenin, SE, C.11, s.71, İnter Yayınları

10- Marx-Engels, Gothe ve Erfurt Programlarının Eleştirisi, s. 41, 3. Baskı, Sol Yayınları

11- Marx-Engels, Felsefe İncelemeleri, s. 182, Marx’tan Joseph Weydemeyer’e Mektup, 5 Mart 1852

12- Marx-Engels, Gotha ve Erfurt Programının Eleştirisi, s. 57, 3. Baskı, Sol Yayınları

13- Marx-Engels, Seçme Yapıtlar, s. 226 (“Paris Komününün 20. Yıldönümü İçin”, 18 Mart 19191), Sol Yayınları

14- Lenin, Proleter Devrimi ve Dönek Kautsky, s. 117

15- Uluslararası Komünist Hareketin Genel Çizgisi Hakkında Polemik, s. 501, “Kuruşçev’in Sahte Komünizmi ve Dünya İçin Tarihsel Dersler” (4 Temmuz 1964) bölümünden, 1. Basım, İnter Yayınları

16 - Polemik, s. 501

 

ÇEVİRİ | Nepal: Yarı-Feodal mi Kapitalist mi?

https://ozgurgelecek51.net/ceviri-nepal-yari-feodal-mi-kapitalist-mi/

ÇEVİRİ | Nepal: Yarı-Feodal mi Kapitalist mi?

Kisan Maharjan tarafından yazılan ve 14 Ocak 2024 tarihinde moolbato.com sitesinde yayınlanan makaleyi, Nepal’in içinde bulunduğu durumun anlaşılması amacıyla Özgür Gelecek okurları için çevirdik.-----------18 Şubat 2024

Nepal Devrimci Komünistlerinin kafasındaki soru -ve bu çok yerinde bir sorudur- Nepal’in koşullarıdır:

Nepal’in yarı-feodal üretim ilişkilerine sahip yarı-feodal bir toplum olarak kalıp kalmadığı ya da Nepal’in kapitalist bir topluma dönüşüp dönüşmediği, burjuva-demokratik devrimin tamamlanıp tamamlanmadığı?

Toplumun üstyapısının da dönüşüp dönüşmediği ya da kitlelerin bilincinin feodal kalıp kalmadığı ya da bunun emperyalist ülkelerin kitleleri arasında bulunan neoliberal bir bilinç tarafından yüceltilip yüceltilmediği.

Bilinci maddi gerçekliğin bir yansıması olarak anladığımızdan, kapitalist bir zihniyet toplumun kapitalist doğasının bir göstergesi olacağından, analizde ikincisi de aynı derecede önemlidir.

Nepal devrimcilerinin karşı karşıya olduğu soru budur; bu konuda doğru bir duruşa sahip olmak gerekir.

 

Öncelikle, ‘kapitalizm’ ve ‘yarı-feodalizm’ terimleriyle tam olarak neyin kastedildiğini açıklığa kavuşturmak gerekir.

 Çünkü bu terimlerle ne kastedildiği açıklığa kavuşturulmadan üretim ilişkileri ya da genel olarak toplumun doğası hakkında bir değerlendirme yapılamaz.

Öncelikle, kapitalizm ile ne kastedildiğinin anlaşılması gerekir, her ne kadar kapitalizmin kesin mekanizmalarının ayrıntılı bir analizi bin sayfadan fazla bir tez gerektirecek olsa da (böyle bir şey zaten var, Kapital); kapitalizmin ne olduğu böyle bir teze gerek kalmadan bir dereceye kadar kesin olarak anlaşılabilir. Kapitalizm aşağıdaki özelliklere sahip bir üretim ve temellük biçimidir:

 

Burjuvazi tarafından üretim araçları üzerinde özel mülkiyet

 

Genelleştirilmiş emtia üretimi

 

Toplumun birincil emek süreci olarak ücretli emek

 

Daha sonra, yarı-feodalizmin ne olduğunu ve feodalizmden nasıl farklılaştığını açıklamak önemlidir. Bunu yapmak için öncelikle feodalizmi tanımlamak gerekir. Feodalizm, tıpkı kapitalizm gibi, aşağıdaki özelliklere sahip bir üretim ve temellük biçimidir:

 

Toprak mülkiyeti ve dolayısıyla zenginlik bir toprak ağası sınıfının elinde toplanmıştır

 

Üretim Araçları, toprakta çalışan ve yaşayan ancak toprağa sahip olmayan topraksız köylü sınıfına aittir

 

Köylüler tarafından üretilen artık, toprak sahibine kira olarak ödenir

 

Feodal bir toplumda, birincil karşıtlık toprak ağası sınıfı ile köylü sınıfı arasındaki karşıtlıktır, ancak bu tek karşıtlık değildir. Toprak ağası ile yeni doğmakta olan burjuvazi arasında da antagonizmalar mevcuttur. Bu yeni oluşan burjuvazinin ve buna karşılık gelen yeni oluşan ücretli işçiler sınıfının varlığı bize feodal toplum içinde kapitalist toplumun embriyonunun nasıl var olduğunu gösterir.

 Birbirini izleyen ilkel birikim süreçleri ve nihayet feodalizme indirilen çekiç darbesi – burjuva demokratik devrim – sayesinde bu kapitalist toplum filizi çiçek açıp olgun kapitalizme dönüşebilir.

Dolayısıyla yarı-feodalizm, kapitalist toplum tohumunun feodal toplum içinde bir miktar gelişme gösterdiği, ancak feodal koşulların burjuva-demokratik devrim tarafından tamamen ortadan kaldırılmadığı ve toprak ağası sınıfının hala büyük bir güce sahip olduğu bir durum olarak söylenebilir.

 

Nepal’de Feodalizmin Dışındaki Genel Gelişme:

 

Nepal’de, geçen yüzyılın 50’li yıllarına kadar, emekçi köylü kitleleri Rana Otokrasisinin boyunduruğu altında ezilmişti. Ancak bu biçim feodalizme uygun değildi ve çeşitli feodal beyler arasında, özellikle de Şah Hanedanı ile Rana Hanedanı arasında bir çelişki vardı.

 Ranalar, konumlarını güçlendirmek için İngiliz Emperyalistleri ile İngiliz finans sermayesinin Nepal’e akışına izin veren çeşitli anlaşmalar yaptılar, bu da Nepal’de yarı-sömürge koşullarının doğmasına yol açtı; Nepal sözde bağımsızlığını korudu ama fiilen İngiliz Emperyalistlerinin bir kolonisiydi.

 Bunun bir örneği, 1923 tarihli Nepal-İngiltere Antlaşmasının 6. Maddesinde yer alan “Nepal Hükümeti adına bu ülkeye derhal nakledilmek üzere ithal edilen mallar için İngiliz Hindistan limanlarında gümrük vergisi alınmayacaktır(…)” ifadesidir; bu madde İngiltere’nin İngiliz mallarını ve İngiliz finans sermayesini Nepal’e serbestçe ihraç etmesine etkin bir şekilde izin vermiştir ve feodal devlet tarafından yapılan eşitsiz anlaşmaların bir örneğidir.

 Bu anlaşma, İngilizlerin Nepalli girişimcilere üstünlük sağlamasına ve İngiliz tekelci finans sermayesini güçlendirmesine etkin bir şekilde izin verdiği için, Nepal Ulusal Burjuvazisinin sürekli bastırılmasının erken bir ifadesidir.

 

Ancak sonunda İngiliz emperyalistleri Ranaları terk etti ve toprak ağaları arasındaki çelişkiler hızla su yüzüne çıktı. Bunlar nihayet 1950’de niteliksel bir gelişmeye dönüştü. Burada, Şah Hanedanı tarafından temsil edilen toprak ağaları sınıfının bir kesimi, Nepal Kongresi tarafından temsil edilen küçük burjuvazi ve küçük burjuvazinin yanı sıra Nepal Komünist Partisi tarafından temsil edilen proletarya ve köylülerle ittifak kurarak, Rana Hanedanı tarafından yönetilen toprak ağalarının daha gerici kesimine karşı bir mücadele başlattı.

Bu mücadelenin kazanılmasının ardından toprak ağası sınıfı burjuvaziye çeşitli tavizler vermek zorunda kalmış, bu da Nepal’in koşullarının feodalden yarı-feodale doğru kesin bir dönüşüme uğramasına yol açmıştır.

 

Ancak bu imtiyazlardan bazıları, özellikle de burjuvaziye verilen siyasi imtiyazlar, toprak ağaları sınıfı tarafından geri alındı. Bu dönemde toprak ağaları bu toplumun efendileriydi, dolayısıyla Nepal esas olarak yarı feodaldi. Toplumun çeşitli yönleri arasındaki çelişkiler, ama esas olarak toprak ağaları ve burjuvazi arasındaki çelişki, bu dönemde derinleşmeye ve yoğunlaşmaya devam etti. Takip eden on yıllar boyunca birçok gelişme yaşandı.

 Nepal Komünist Hareketinin durumu parçalandı ve bölündü. İki ana çizgi, komünist hareketin kesimleri tarafından taşınan iki bayrak haline geldi:

 

 NKP (UML)’yi oluşturacak revizyonistlerin taşıdığı yasalcılık, parlamentarizm ve kralcılık bayrağı; NKP (Maoist)’i oluşturacak Marksistlerin taşıdığı devrim ve kompradorların ve toprak ağalarının diktatörlüğünün yıkılması bayrağı.

 Revizyonist Sosyal Faşistler daha sonra feodal sistemin ve bu sistemin çekirdeği olan monarşinin en sadık savunucularına dönüştüler.

 

Bu dönemde, toprak ağalarının diktatörlüğü altında üretici potansiyelini açığa çıkaramayan yükselen burjuvazi, gücünü geliştirerek ve zamanını kollayarak hazırlanmaya başladı. Burjuvazi, feodal beylerle mücadelesinin hazırlıklarını yaptığı bu dönemde, toprak ağası sınıflarının etkin egemenliği olan Panchayat sistemini ve onların önceliğini dayatan daraltıcı yarı-feodal ilişkiler içinde faaliyet göstermeye devam ediyordu.

 Nepal bu dönemde de hem yarı-feodal hem de yarı-sömürgeydi, ancak yarı-feodal yönü asıl baskıyı oluşturuyordu. Ancak komprador/bürokrat burjuvazi bu durumu kabul edilebilir bulmadı ve bu durum iki egemen sınıf arasındaki çelişkilerin derinleşmesine yol açtı.

 

Bu çelişki, kompradorların toprak ağalarına karşı mücadelesi olan 1990’daki “Halk Hareketi” ile patlak verdi. Kompradorlar, toprak ağalarına karşı küçük burjuvazi, köylüler ve proletarya ile geçici olarak ittifak kurdu; toprak ağası sınıfı komprador burjuvaziye daha fazla taviz verdi ve bu da önceden var olan sınıf diktatörlüğü arasında daha eşitlikçi bir güç paylaşımına yol açtı.

 

Bu dönemde, toprak ağaları hala toprak ağası ve komprador/bürokrat sınıfların sınıf diktatörlüğünün temel unsuruydu.

Bu dönem boyunca bir yanda proletarya, köylüler, küçük burjuvazi ve ulusal burjuvazi ile……

 diğer yanda…. toprak ağası, komprador/bürokrat burjuvazi arasındaki karşıtlık keskin bir şekilde yoğunlaştı.

 Bu yoğunlaşma, “Halk Hareketi” sırasında komprador burjuvaziye gerçek bir değişime öncülük etmesi için güvenen halk kitlelerinin derhal ihanete uğraması; egemen sınıfların kendi konumlarını sağlamlaştırması ve ezilen sınıfların toptan sömürülmesine devam edilmesiyle devam etti.

Bu gelişmeler ve diğerleri niteliksel bir sıçramaya, tarihin itici gücü olan kitlelerin, devrimci öfkeleriyle, devrimci öncü parti tarafından bilenmiş ve güçlendirilmiş olarak mümkün kıldığı bir dönüşüme yol açtı. Devrim başlamıştı.

 

Devrimci dönem boyunca elde edilen çeşitli başarılar ve ilerici gelişmeler bu yazının kapsamı dışındadır.

Ancak asıl mesele, Yeni Demokratik Devrimin – burjuva demokratik ve anti-emperyalist devrimin – parti içindeki revizyonistler ve dönekler tarafından ihanete uğratılmış olmasıdır.

 

 Yeni Demokratik Devrim yarım bırakıldı

 ve dönekler yozlaşmış partiyi komprador/bürokrat burjuva düzeniyle kaynaştırdı.

Bu durumda yarı-feodalizmin süpürülüp atıldığı söylenebilir mi?

Bazılarının ilan etmek istediği gibi, “Devrim yarı-feodalizmi ortadan kaldırdı ve demokratik bir cumhuriyet kurdu!” denilebilir mi? (“demokratik cumhuriyet” kavramı bir başka revizyonist hayaldir)? Kesinlikle hayır! Devrim ihanete uğradı, sırtından bıçaklandı ve ezilen kitlelerin kurtuluş hayalleri revizyonistler ve dönekler tarafından, şimdi Nepal Sosyal Faşizmini yeni bir üst düzeye (Prachanda Yolu) geliştirenler tarafından katledildi.

 Ve devrim yarı-feodalizmi yadsımadan, yarı-feodalizmin kendi kendine aşındığına ve öldüğüne mi inanacağız? Mücadelenin tarihin temel itici gücü olduğunu anladığımızda, yarı-feodalizmin şiddetli bir şekilde ortadan kaldırılması olmadan, burjuva-demokratik devrim olmadan, yarı-feodalizm nasıl ortadan kalkabilir?

 Gerçek şu ki, yarı-feodalizm ortadan kalkmadı, aksine tezahürü basitçe dönüştü!

 

Döneklerin komprador/bürokrat burjuvaziyle kaynaşması onların konumunu güçlendirdi ve Nepal Devleti’nin doğasında niteliksel bir dönüşüme neden oldu; daha önce yarı-feodalizm temel unsurken, şimdi yarı-sömürgecilik temel unsur haline geldi.

 Yarı-feodalizmin ortadan kalkmasa da zayıflamasıyla birlikte, toprak ağası sınıfı komprador/bürokrat burjuvazi karşısında itaatkâr bir rol üstlendi. Toprak ağası sınıfının o zamana kadarki açık sömürüsü gizli bir karaktere büründü ve komprador/bürokrat burjuvazi devletin birincil dizginlerini ele geçirdi. Ancak bu, komprador/bürokrat burjuvazi ile toprak ağaları arasındaki çelişkinin sona erdiği anlamına gelmiyor -tam tersine-, Nepal toplumunu ve Nepal devletini şekillendiren şey bu sınıfların sürekli birliği ve mücadelesidir.

 Bununla birlikte, bu sınıflar ezilen sınıfları sömürme konusunda birleşmişlerdir, bu nedenle sınıf diktatörlüklerini parçalamak ve yeni demokratik devrimi takiben devrimci bir devlet kurmak gereklidir.

 

Mevcut Koşulların Analizi:

 

Bu tespitle birlikte, yine de Nepal’in nesnel koşullarının bugüne kadar nasıl yarı-feodal kaldığını ve bunun her zaman böyle kalmayabileceğini görmek gerekir.

Nepal’in yarı-feodal koşullarını yavaş yavaş aşındıran ilk gelişme, süregelen ilkel birikimdir. Marx’ın “ilk günah”a benzettiği bu ilkel birikim süreci, feodalizmin rahmindeki embriyonik durumundan olgun kapitalizmin doğmasına yol açan ilk süreçtir.

 Feodalizmin rahmindeki bu embriyonik kapitalizm, bağımlı uluslarda emperyalist tekelci finans kapital ile asimile olmuş ve bu da gerçekte ulusal bir kapitalizmin gelişmesini engellemiştir. Emperyalist tekelci finans kapitalle asimile olan olgun ulusal kapitalizmin tohumu, ilkel birikim süreci yoluyla kendisini daha yüksek bir gelişim aşamasında sentezlemiştir; ancak feodalizmin toprağında henüz embriyonik aşamadadır ve filizlenmeyi beklemektedir. Bununla birlikte, bu çimlenme süreci bir dereceye kadar çoktan başlamıştır.

 

Örneğin, ilkel birikim sürecinde, toprağın çitlenmesi nedeniyle, o zamana kadar topraksız olan, ancak tamamen mülksüzleşmemiş köylü sınıfının, ikamet ettikleri topraklardan zorla çıkarıldığı; burjuvazinin ihtiyaçlarını karşılamak için şiddetle sanayi proletaryasına dönüştürüldüğü bilinmektedir.

 Bu kitlesel proleterleşme, kent merkezlerinde gelişen burjuvazinin ihtiyaçlarını karşılamakla kalmaz, bu talepleri aşarak bir yedek proletarya ordusu yaratır. Nepal’de tam da bu sürecin işlediğini görüyoruz. Şimdiye kadar topraksız köylüler ya da küçük arazi sahipleri olarak yaşayanlar, çeşitli koşullar nedeniyle şiddet kullanılarak köylerinden sürüler halinde çıkarılıyor.

Bu proleterleşme süreci, Nepal’de yaşanan kitlesel kentleşmeyle kanıtlanıyor; insanlar iş bulmak için sürüler halinde şehirlere göç etmeye zorlanıyor. Böylece, tekelci finans sermayesi ile ulusal sermaye tohumunun, -bu birleşiminin- ihtiyaçlarını karşılayacak yeni bir proletarya yaratılmaktadır. Nepal köylüleri, komprador/bürokrat burjuvazinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ücretli köleler ordusuna dönüştürülüyor.

 

Buna rağmen, köylüler ve toprak ağaları arasındaki yarı-feodal üretim ilişkileri yaygınlığını korumaktadır. Bugün bile bir buçuk milyon hane topraksızdır ve toprak ağalarının topraklarında yaşamak, o toprakları işlemek ve toprak aristokrasisine kira ödemek zorunda kalmaktadır. Günümüzde feodal baskı sistemi devam etmekle birlikte, ilkel birikim gibi süreçler nedeniyle bu feodal baskı yeni bir kapitalist sömürü tarafından yüceltilmektedir.

Bu feodal baskı hala devam etmekte ve milyonlarca insan bu sistem altında acı çekmeye devam etmektedir. Köylülere toprağı yeniden dağıtma sözü, iktidardaki sözde “Sosyalistler” tarafından yerine getirilmemiştir, çünkü gerçekte onların boş sözleri hiçbir şey ifade etmemektedir.

Onlar, son tahlilde, toprak ağaları sınıfını temsil etmektedirler ve bu nedenle toprak ağası efendilerini mağdur edecek herhangi bir politikayı yürürlüğe koymayacak ya da herhangi bir çizgiyi desteklemeyeceklerdir.

 

Dolayısıyla, hala büyük bir köylü sınıfı ve bu köylüleri ezen bir toprak ağaları sınıfı vardır. Dolayısıyla, feodal toplumun temel karşıtlığı olan köylüler ve toprak ağaları sınıfı arasındaki karşıtlık hala mevcuttur ve hala güçlüdür. Bu da yarı-feodal üretim ve temellük tarzının Nepal toplumunda hala var olduğunu ve önceliğini koruduğunu göstermektedir.

 

Bir diğer önemli analiz noktası da siyasi ve ideolojik üstyapının analizidir. Materyalistler olarak, son tahlilde tabanın üstyapıyı şekillendirdiğini biliyoruz; yani egemen sınıfın yapısal ve kültürel hegemonyası mikro ve makro düzeyde üstyapıya yansıyacaktır. Birey, söz konusu ideolojinin yeniden üreticisi olarak hareket etmek ve bu ideolojiye katılmak üzere ideoloji için ve ideoloji tarafından bir özneye dönüştürülür. İdeolojinin, toplum tarafından bakılan “sağduyu”yu oluşturan saf ideolojinin keskin bir analizi yoluyla, üstyapının doğasını incelemeye başlayabiliriz.

 

Başlangıç olarak, üstyapının baskıcı olmayan yönünü oluşturan temel İdeolojik Devlet Aygıtlarına, yani aile, eğitim ve medyaya bakmak gerekir. Aile, son on yıllarda, aile içi ilişkilerin sevgi, şefkat ve karşılıklı merhamet üzerine kurulduğu bir kurumdan, yerini para ilişkilerine bıraktığı bir kuruma dönüşmüştür. Aslında yukarıda bahsedilen ilkel birikimin ve tekelci finans sermayesinin artan üstünlüğünün kültür ve ideoloji alanına (üstyapıya) yansıması olan bu süreçte, kapitalizmin büyümesinin yavaş yavaş yarı-feodal aile ilişkilerinin çürümesine yol açtığı görülebilir. Eğitim analizi iki soruya ayrılmalıdır: “eğitimi kim yapıyor?” ve “ne eğitiliyor?”.

 İlk sorunun cevabı küçük burjuvazidir:

okullar, kolejler ve üniversiteler küçük burjuva sınıfının alanı haline gelmiştir; eğitimi belirli sendikalar tarafından işletilen bir iş modeline dönüştürmüşlerdir. Bu eğitim sendikası tam da piyasanın eğitime müdahalesinin doğal sonucudur. İkinci sorunun cevabı, eğitim yoluyla ideolojinin öğretiliyor olmasıdır; insanları statükoyu sorgulamamaya ve yukarıdan gelen diktaları körü körüne kabul etmeye koşullandıran ideoloji; öncelikle bu kapitalist ideolojidir. Son olarak, medya küçük burjuvaziye aittir ve onlar tarafından reklam yoluyla finanse edilmektedir.

 Medya, Overton penceresini [Overton penceresi, bir zaman diliminde kamuoyunun kanıksadığı, normalleştirdiği ve hatta ana akımlaştırdığı –kimisi geçmişte “uçlarda” görülen- siyasal fikirler ve çözümlerin oluşturduğu geniş yelpazeye verilen isim, ed.] şekillendirmek için “güvenilir” ve “saygın” burjuva kaynaklarını kullanır; öyle ki radikal fikirler tamamen gözden düşürülür ve egemen sınıf duruşları ön plana çıkarılır.

 

Bu durum, üstyapının büyük burjuvazinin hegemonyasını uyguladığı ve hegemonyasını meşrulaştıran ideolojiyi yeniden ürettiği, dolayısıyla da kapitalist üretim ilişkilerini yeniden ürettiği bir aygıt olduğu sonucuna varılmasına yol açabilir. Ancak bu aceleci bir sonuç olacaktır! Birincisi, bu burjuva hegemonyası Nepal’in yarı-feodal olduğu fikrini ortadan kaldırmaz, çünkü bu emperyalist tekelci finans sermayesinin artan üstünlüğünün bir sonucu olabilir ve muhtemelen öyledir; bu, doğası gereği üstyapı üzerinde daha büyük bir hakimiyete sahiptir ve dolayısıyla kendini yeniden üretme konusunda daha üstün bir yeteneğe sahiptir.

Emperyalistler ve kompradorlar, toprak ağaları sınıfına karşı ellerinde bulundurdukları kaynaklar sayesinde üstyapı üzerinde daha fazla hegemonya kurma yeteneğine sahiptir. Dolayısıyla, bu durum Nepal’in yarı-sömürge olduğu iddiasını güçlendirmekte ve yarı-feodal olduğu iddiasını ortadan kaldırmamaktadır! Yankee emperyalistlerinin birincil süper güç konumları nedeniyle uluslararası alanda tekelci finans sermayelerini ihraç edebildikleri de yadsınamaz bir gerçektir; bu aynı zamanda her zaman Yankee idealist-liberal ideoloji ve kültürünün ihracıyla sonuçlanmaktadır. Bu da Nepal’de basitçe kendini göstermektedir.

 

Daha sonra, devletin üstyapının en yüksek tezahürü olduğunu ve devletin egemen sınıfın sınıf diktatörlüğünü uyguladığı askeri-bürokratik aygıt olduğunu anlıyoruz. Bu aygıtın hala güçlü bir şekilde toprak ağaları sınıfının elinde olduğu açıktır. Orduda birçok üst düzey general ve lider, Şah Otokrasisi tarafından yönetilen açık yarı-feodal devlet için hizmet etmişlerdir ve askeri aygıta liderlik etmeye devam etmektedirler. Bürokraside de belediye sekreterlerinden parlamentodaki en üst düzey partilere kadar pek çok bürokratın feodal otokrasi ile ortak bir geçmişi vardır.

Nepal Kongresi ve NKP (UML) gibi partiler geçmişte kitlelerin öfkesini otokrasi altında ezilmelerinden uzaklaştıran bir kalkan görevi görmüşlerdir ve şimdi de bunu gizlice yapmaya devam etmektedirler.

 

Son olarak, kapitalistlerin yapısal hegemonyasına rağmen, halkın ideolojisi ve bilinci hala yarı-feodalizm tarafından şekillendirilmektedir. Monarşiye geri dönüş ve daha gerici bir duruma geri dönüş talepleri, toplumun gerçek yarı-feodal koşullarını açıkça ortaya koymaktadır.

 Sonuçta, bilinç maddi koşullar tarafından şekillendirilir ve yarı-feodal bilinç yarı-feodal koşullara işaret eder.

 

Sonuç:

 

Son tahlilde, Nepal’in yarı-feodal, yarı-sömürge bir doğaya sahip olduğu açıkça görülmektedir; yarı-sömürgecilik temel özelliktir. Nepal’deki görünüşteki kapitalist tezahürler, tekelci finans sermayesinin Nepal’e akışından ve embriyonik ulusal sermaye ile asimilasyonundan kaynaklanmaktadır; emperyalist tekelci sermaye, bir sülük gibi, Nepal’in embriyonik ulusal sermayesinin canlılığını emmekte ve ulusal bir kapitalizmin gelişmesini engellemektedir.

 Emperyalist tekelci finans kapital, başta toprak ağaları sınıfı olmak üzere ulusal ezenlerle de işbirliği içindedir. Nepal’de kapitalizmin görünüşteki büyümesi, sosyo-tarihsel gelişim yasalarından bir sapmadır; çünkü kapitalizmin görünüşteki büyümesi aslında yabancı doğumlu bir tümörün büyümesidir: tekelci finans kapital. Nepal büyük ölçüde yarı-feodal kalmaya devam ediyor, ancak bu emperyalist tekelci sermaye tarafından harekete geçirilen süreçler nedeniyle yarı-feodal düzen her geçen gün çöküşe yaklaşıyor.

 

Bir yanda ulusal kapitalizm, diğer yanda yarı-feodalizm ve yarı-sömürgecilik arasında yoğunlaşan bu çelişki, birbirini izleyen gelişmelerle Yeni Demokratik Devrim’in kaçınılmaz niteliksel sıçramasına yol açacaktır. Feodalizm kendini tehdit altında hisseder, bu yüzden Durga Prasai’nin [NKP (UML) üyesi de olan Nepalli bir iş insanı, ed.] yükselişinde vurgulandığı gibi daha fazla gericiliğe ve şovenizme geri çekilir. Feodalizmin doğal olarak gericiliğe çekilmesi, onun ortadan kaldırılmasına yönelik niceliksel gelişmelerin giderek daha büyük adımlarla gerçekleştiğini göstermektedir. Devrim kaçınılmazdır.

 

Kaynak: https://moolbato.com/2024/01/59449/

 

Tarihten / mizden : Notlar_Ali Yavuz Çengeloğlu_İnter Yayınları kurucusu

 

M-L hareket 73’de aldığı darbenin ardından merkezi olarak çökertildi. İçeride yenilgi sürecinden çıkış sorunlarını ele alıp tartışan diri ayakta kalmış, poliste ve zindanlarda olumlu sınav vermiş ileri kadrolardan oluşan bir ve mücadelede kadroları sorgulama-yargılama ve öz-eleştiri süreci başlatılır.

Bu komite hemen tüm kadrolarla görüşür, onların düşüncelerini alır ve örgütün yeniden merkezi yapıya kavuşması için yeni bir Koordinasyon Komitesi (KK) oluşturulur.

Yeni oluşturulan KK'da eski KK üyelerinden

 Katalog - Cumhuriyet Gazetesi, 1981 Yılı, 1. Ayı, 10. Günü, 8 ...

 Cumhuriyet Gazetesi

https://egazete.cumhuriyet.com.tr › katalog

10 Oca 1981 — ... Yavuz Çengeloğlu da Erzıncan'da yakalanmıştır. örgütte (Amca) ya da ... Kadır Toğan, Mühendıslık Fakultesi Dekanlığına Doc Dr Nejat Erk ...

 Aslan Kılıç, Muzaffer Oruçoğlu ile İrfan Çelik ve Hikmet Şenses görev alırlar. Ali Taşyapan ilk zaman KK’da görev alma önerisini kabul etmez. KK üyelerinden Almanyalı Mehmet( Kadir ) ve Ali Mercan dışarıda olmalarına karşın, merkezi bir devrimci faaliyet içinde bulunmazlar.

Ali Yavuz Çengeloğlu, 5 Şubat 1942’de Batı Anadolu’nun bir kentinde yaşama gözlerini açtı.  5 Ekim 2002’de aramızdan ayrıldığında 60 yaşındaydı.  Henüz çok gençti, komünizm uğruna mücadelede yapacak çok daha işleri vardı. O, bir yoldaş, bir Bolşevik ve bir sıra neferiydi. Alçak gönüllü yapısı ile yoldaşları arasında sevilen biriydi.

 

O, 1970’li yıllarda devrimci mücadeleye atıldı. Yaşamını yitirene kadar, savunduğu ideallerine bağlı kaldı. Kimileri gibi akıma kapılıp devrimci safları terk etmedi. Elbette O’nun da devrimci mücadeleye katılımının bir gelişim süreci vardı. O, kendisini anlattığı bir yazıda, yaşamının bir kesitini şöyle anlatıyordu:

 

“Orta köylülüğün aşağı kesimlerine mensup bir ailede yetiştim. Ortaokuldan sonra ailem tarafından yükseköğrenim yaptıramayacaklarından dolayı, meslek sahibi olmam için Sanat Enstitüsü’ne gönderildim. Okul bittiğinde çalışmak amacıyla bir büyük şehre gittim. Bir müddet işsiz dolaştıktan sonra kısa süre garsonluk, daha sonra da 1,5 yıldan fazla –ki ayrı fabrikada– işçilik yaptım. Sonra yine işsiz kaldım. Bu süre içinde okulda ve çevrede aldığım eğitimden dolayı büyük bir hayal kırıklığına uğradım. Ben çok “okumuş” bir işçi olarak toplum için çok “değerli” olduğumu düşünüyordum. Ama hayat bana işlerin öyle olmadığını gösterdi. İlk defa işsizliğin-yoksulluğun, açlığın ne olduğunu böyle tanıdım.

 

Bende yoksulluğa karşı gelişen nefret, önce zenginliğe özeni geliştirdi. 1960’ların ilk yıllarında sınıf mücadelesinin geriliği, benim hayatı henüz kavrayamamamla birleşti. Ortaya yoksulluktan nefret eden ve zenginliğe özenen bir ben çıktı.

 

Askerliğimi Anadolu’nun çok yoksul bir Kürt köyünde öğretmen olarak yaptım. Burada ilk defa köylülerin toplumdaki yerini öğrendim ve yine ilk defa bu dönemde köylülere yakınlık ve onlarla birlikte olabilmek için bir istek duydum. Kendim köylü olmama rağmen daha önce köylülere karşı okulda aldığım eğitim ve sınıf atlama isteğinden dolayı, bir yakınlık duyamıyordum.

 

Köylülere karşı duyduğum bu yakınlık popülist ve reformcu bir temeldeydi. (…)

 

1960’ların ortalarına yakın, esasta yüksekokullarda okumakta olan asker arkadaşlarımın etkisiyle “sol”cu oldum. Solculuk modaydı o dönem. Gerçek anlamda solculuğun, sosyalizmin/komünizmin filan ne olduğunu bilmiyordum. Hak istemek, adalet istemek, Amerika’ya karşı çıkmak vb. solcu olmaya yetiyordu.

 

Askerlik bitince, o dönemde tanınan bir imkânla öğretmenlik mesleğinde kaldım.”

 

“Kel”, 1968’e kadar bir Orta Anadolu şehrinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Türkiye Öğretmenler Sendikası’na üye (TÖS) oldu. Daha sonra 1968’de Almanya’ya işçi olarak Münih’e gitti ve BMW’de işçi olarak çalışmaya başladı.

 

Münih’te, içinde işçilerle-öğrencilerin birlikte yer aldığı “Türk Kültür Derneği”ne üye oldu. Türkiye’deki fraksiyon ayrılıkları bu derneğe de yansımıştı. “Kel”, önce dernek içindeki farklı kutuplaşmaları anlamaya çalıştı. Dernekte, o dönem İşçi-Köylü Gazetesi’ni satan ve propagandasını yapan bir grup vardı. Bu grup 1969’da derneğin genel kurulundan sonra dernekten ayrıldı. “Kel”, ayrılan grubu daha tutarlı bularak bu grupla ilişki kurdu ve grupla birlikte eğitim çalışması yapmaya başladı. Kısa süre içinde kendini “Aydınlıkçı”, “İşçi-Köylü” satıcısı olarak buldu. “İşçi-Köylü”nün yurtdışı örgütünde önemli sorumluluklar üstlendi. Çalışma dışındaki zamanını devrimci çalışmaya ayırdı.

 

1972’de “Kel”, yöneticisinden “Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi (TİİKP) üyesi” olduğunu öğrendi. Bu arada İbrahim Kaypakkaya ve yoldaşları TİİKP revizyonistlerine bir dizi eleştiriler getirerek, TİİKP merkezinin iflah olmazlığından yola çıkarak ayrılmış ve TKP/ML’yi kurmuşlardır.

 

Yurtdışı kadroları ve “Kel”in İbrahim ve arkadaşlarının ayrıldığından haberi yoktur. TİİKP merkezi, kendisini soldan eleştiren muhalefetin etkisini kırabilmek için kendisi “sol” görüntüye bürünür. “Silahlı mücadele” kararı aldığını bildirir. Halk savaşı çığırtkanlığı ile kazanılan kadrolar, bu kararı sevinçle karşılar. Bu çerçevede yurtdışından bir grup kadro silahlı eğitim görmek için Filistin’e gönderilir. 1972 sonunda Filistin’e gidenler içinde “Kel” de vardır. Filistin’e gidişte söylenen, eğitim sonrası ülkeye geçileceğidir. Fakat en başında söylenenlere uygun davranılmaz. Eğitim görenler, ülkeye gitme beklentisi içerisindeyken gelen bir direktif: “Ülkede her şey bitti, bu durumda gidilmesi maceracılıktır. Görev eski çalışma alanına dönmek ve yeniden toparlanmaktır” gerekçesiyle, yurtdışından gidenleri geri çağırır. “Kel” geri döner. Bu olay “Kel”in TİİKP’e olan güvenin sarsılmasına yol açar. Artık “merkeze güvenen” verilen her görevi âdeta gözü kapalı ve coşkuyla yerine getiren değil, sorgulayan bir “Kel” vardır.

 

Daha sonraki gelişme içinde “Kel” bölgedeki çalışmaya önderlik etmeye devam eder. Türkiye’de TİİKP’in tüm yöneticilerinin tutuklanması sonucu yurtdışı merkez hâline gelir. 1974 başlarında bu merkez bir özeleştiri ortaya koyar. Bu özeleştiri esasında İbrahim Kaypakkaya’nın görüşleri temelinde hazırlanmış bir özeleştiridir. Ancak TKP/ML’ye olumlu bir atıfta bulunulmamaktadır. Amaç, bu özeleştiri temelinde TİİKP’den ayrılan bütün grupları, bu arada THKO ve THKP/C’den de Mao’ya sempati duyanları bir araya toplamaktır. Bunun için bir yandan yurtdışına çıkarılan kimi devrimci grup temsilcileri ile birlik görüşmeleri, pazarlıkları yürütülür, diğer yandan Türkiye’ye de görevliler gönderilir. Fakat evdeki hesap çarşıya uymaz. Hem TİİKP’in merkezi, hem diğer gruplar, kısa süren bir “oldu oluyor” havasından sonra, böyle bir birleşmeyi reddeler.

 

Yurtdışında bu arada yeni gelişmeler olur. TİİKP’in yurtdışındaki “özeleştiri” merkezi 1974’ün ikinci yarısında hemen tümüyle tutuklanır. Geri kalan kadrolar bu tutuklama ertesinde maceralı yollarla ilk kez İbrahim Kaypakkaya’nın yazılarıyla doğrudan tanışırlar.

 

Bu dönemde oluşturulan geçici yönetimde –bu yönetim hâlâ TİİKP Yurtdışı Bürosu’dur.– “Kel”de yer alır. Bu geçici yönetim birinci olarak İbrahim Kaypakkaya’nın ele geçen yazılarını çoğaltıp örgüt içi ve çevresine dağıtır, bunların tartışılmasını sağlar. Bu arada özeleştiri temelinde Türkiye’ye görevli gidenlerden gelen, “bu temelde olmuyor” haberi temelinde, yurtdışında tüm kadrolarla bir konferans örgütler. 1975 yılında yapılan bu konferansta büyük çoğunluk İbrahim Kaypakkaya’nın görüşlerini doğru bularak onun kurduğu parti olan TKP/ML’ye katılma kararı alır. Bu kararı doğru bulanlar –ki “Kel” bunların içinde başı çekenlerden biridir– yurtdışında TKP/ML sempatizanları olarak örgütlenme kararı alırlar. Bir yönetim seçilir. “Kel” bu yönetimin içinde yer alır.

 

Bu arada 1974 affı ile birlikte sol örgütlerin –bu arada TKP/ML’nin de– hapisteki birçok kadrosu dışarı çıkar. Bunların bir bölümü 1973’ten sonra geri kalan, fakat örgütlü bir faaliyet yürütmeyen taraftarlar ve kadrolarla yeniden örgütlenmeye yönelirler. Bu yeni örgütlenmede “içerde” kalan en eski “merkezi” kadrolarca merkez görevi verilenler, işe soyunduklarında diğer “marksist-leninist” olarak değerlendirdikleri kimi gruplarla birlik adına TKP/ML’nin çizgisini sorgulamaya başlarlar. Bir bölüm ise İbrahim Kaypakkaya’nın çizgisi temelinde TKP/ML’yi olduğu gibi savunur. Tartışmalarda merkez ile bölgeler arasında kopukluk başlar.

 

“Kel” tam bu ortamda –1976 Mayıs’ında– yurtdışındaki TİİKP’in esas gövdesinin TKP/ML’ye iltihak kararını TKP/ML adına hareket edenlere bildirmek için –görevli olarak– ülkeye gelir. Ardından yine görevli olarak gelen bir yoldaşla birlikte “Kel” gerek TKP/ML merkezi adına konuşanlarla, gerekse TKP/ML’yi olduğu gibi savunan gruplarla görüşmeler yürütür. Bu görüşme ve tartışmalar ertesinde yurtdışındaki örgüt merkezi TKP/ML’yi tasfiye etme konumunda olduğunu tespit ederek, onunla bağları koparma, merkeze karşı olanlarla TKP/ML’yi yeniden inşa çalışmasına katılma kararı alır.

 

“Kel” Türkiye’de yurtdışı bölgesinin temsilcisi olarak çalışmaya başlar. Bu dönemde TKP/ML çizgisini savunan değişik bölgelerden temsilcilerin oluşturduğu bir Örgütlenme Komitesi oluşturulur. Bu komite de “Kel” de yurtdışı temsilcisi olarak yer alır. Komite, birbirinden bağımsız hareket eden bölge komitelerinin çalışmalarını koordine eder ve TKP/ML’nin Birinci Konferansı (Kongresini) hazırlar.

 

Bu kongrenin ideolojik-siyasi hazırlığında yurtdışının belirleyici önemi ve ağırlığı vardır. “Kel” bu dönemde belirleyici kadrolardan biridir. Onun 1978 başında TKP/ML’nin seçilmiş delegelerle yapılan ilk konferansı olan ve partinin yeniden ayakları üzerine dikilmesinde tayin edici olan konferansın hazırlanmasındaki katkıları büyüktür.

 

“Kel” Kongrede yedi kişilik Merkez Komitesi’nin asil üyeliğine seçilir. Merkez Komitesi içindeki iş bölümünde Batı Anadolu Bölge Komitesi’nde ve Araştırma Komisyonu’nda görev alır. Süreç içinde Doğu Anadolu Bölge Komitesi’ndeki (DABK) karışıklıklar, kimi geri çekilmeler ertesinde DABK da çalışmaya başlar.

 

Birinci Merkez Komitesi içinde Merkez Komitesi’nin yedinci toplantısına dek, ideolojik siyasi konularda egemen olan çizgi, “Kel”in de geliştirilmesine katıldığı ve savunduğu Birinci Konferansın çizgisidir. Sekizinci Merkez Komitesi toplantısında bu çizgiye karşı –o dönemde zindanda bulunan– Fahri Üyeler, bu çizginin AEP’çi, “revizyonist-troçkist kırması” bir çizgi olduğu, parti çizgisine inanmayan bir çizgi olduğu vb. suçlamaları ile bir saldırı başlatırlar. 

Bu saldırılar ertesinde Merkez Komitesi’nde ve partide giderek iki çizgi şekillenir. Bu iki çizgi çatışmasında bir yanda parti çizgisindeki kimi hata ve eksiklikleri aşarak ilerleme yanlıları, diğer yandan ise kendilerini parti çizgisine “inananlar” olarak adlandıranlar vardır. “Kel” bu mücadelede, Birinci Konferansın çizgisini ve yurtdışının görüşlerini savunan biri olarak, kişisel saldırıların da baş hedeflerinden biri hâline gelir.

 

İkinci Konferansın hazırlık çalışmaları yürürken 12 Eylül 1980 askeri faşist harekâtı gündeme gelir. Egemen sınıflar bütün devrimci örgütlere olduğu gibi TKP/ML’ye karşı da geniş operasyonlar düzenler. Bu operasyonlardan birinde “Kel”, 28 Kasım 1980’de, Erzincan’da polisin karakol kurduğu bir evde yakalanır.

 

Yakalandığı sırada kendisi hakkında, onun Merkez Komitesi’ndeki konumu vb. hakkında polisin elinde oldukça geniş bilgi ve belgeler vardır. Yoğun işkenceler görür. Bunlara bir ayı aşkın süre direndikten sonra çözülür. Oldukça kapsamlı bir ifadeyi imzalar. Çözülmesi, polisin daha önce elde ettiği bilgileri onaylama biçiminde bir çözülmedir. Kendi deyimiyle, “yalnızlık ve yenilgi psikolojisi ile en geri direnme noktasına” çekilir. “Polisin bilmediği bilgileri vermeme” düşüncesi bu noktadan itibaren tavrının belirleyicisi olur.

 

Daha sonra bu tavrın bir devrimciye yakışmayan bir tavır olduğu değerlendirmesi yapar.

 

“Kel” tutsak günlerinde kendini çabuk toparlar. “Sol memenin altındaki cevahir” kararmamıştır. Hapishanedeki direnişe katılır. Bu arada imkânları ölçüsünde araştırır. Dışarda konferans ertesinde parti içinde bölünme yaşanmış, Menşevik-Bolşevik kanatlar birbirinden ayrılmış; 1982’de TKP/ML (Bolşevik)in kuruluşu ilan edilmiştir. “İçerde” kendi imkânları ile –ki bunlar oldukça sınırlıdır– Bolşevik görüşleri savunan “Kel”, Menşevikler tarafından tecrit edilmeye çalışılır! Fakat yer yer dedikodu-karalama biçiminde yürüyen bu tecrit kampanyası başarıya ulaşamaz. “Kel” amca bulunduğu her ortamda çevrenin saygınlığını kazanmasını bilir.

 

“Kel” 1986’de af kapsamında özgürlüğüne kavuşur. Özgürlüğüne kavuştuktan ve yoldaşlarla yeniden doğrudan temas kurma imkânları oluştuktan sonra yaptığı ilk iş, yoğun bir okuma ve araştırma olur. Bu süre içinde Bolşeviklerin aldığı mesafe O’nun için şaşırtıcı ve sevindiricidir. “Kel” o döneme kadar olan devrimci hayatında marksist bilimin ne kadar önemli olduğunu ve bu konuda ülkede ne kadar boşluk olduğunu kavramıştır. Bu boşluğun doldurulmasında legal yayıncılığın önemli olduğu sonucuna varır, bu konuda görev almayı ister. Özgürlüğüne kavuştuktan sonra Marksizm-Leninizm’in önemli eserlerini devrimci insanlara ulaştırmanın bir aracı olarak İnter Yayınları’nı kurar. “Kel”, İnter Yayınları’nın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü olarak, marksist-leninist görüşlerin birinci elden devrimci insanlara ulaştırılması işinde belirleyici önemde bir görevi yürüttü ve ölümüne kadar bu görevi sürdürdü.

 

“Kel” 20 yıl önce yaşama gözlerini yumdu. Ama geride yetiştirdiği onlarca devrimci, komünist kadro yanında, 16 yıllık yayıncılığında Stalin’in tüm eserlerini, Lenin’in 12 ciltlik seçme eserlerini, bir dizi Komintern derlemesini ve Kuzey Kürdistan-Türkiye komünist hareketindeki tartışmalar için mutlak gerekli olan bir dizi marksist-leninist eseri Türkçeye kazandırdı.

 

İnter Yayınları, Kuzey Kürdistan-Türkiye’de 100 yıllık komünist hareketin tarihinde başarılamayan bir işi başardı. Kuzey Kürdistan-Türkiye komünist ve devrimci hareketinin kalıcı olarak yararlanabileceği bir Marksizm-Leninizm kitaplığı sundu. Ve bu muazzam iş Ali Yavuz Çengeloğlu’nun ismiyle ayrılmaz bir biçimde birbirine bağlandı.

 

20 yıl önce kalleş ölüm “Kel”imizi çekti aldı aramızdan. “Kel”in geride bıraktığı Marksizm-Leninizm kitaplığından beslenen yeni devrimciler, komünistler hep O’nu sevgiyle, saygıyla anacaklar.

 

TKP/ML geleneğinden gelen kimi gruplar ve kişilerde “Kel”in ölüm yıldönümünde, Ali Yavuz’u anmaya çalışan yazılar yazıyorlar. Bunların Ali Yavuzu anması sahtedir. Ali Yavuz Bolşevik bir komünisttir. Sağlığında O’nun Bolşevik görüşlerine saldıranlar, Bolşevik görüşleri savunduğu için dedikodu-karalama kampanyası yürütenler, savunduğu Bolşevik görüşler bir tarafa bırakılarak, Ali Yavuz savunulamaz. Bizim için belirleyici olan Ali Yavuz’u komünistçe sahiplenmek ve savunmaktır. Çünkü Ali Yavuz’un temel niteliği O’nun bir Bolşevik olmasıdır.

 

O, komünizm uğruna yürüttüğü mücadelede, örgütlü mücadelenin çeşitli kademelerinde, en küçük birimden Merkez Komitesi üyeliğine kadar önemli sorumluluklar üzerlendi. O, sınıfsız, sömürüsüz bir dünya için mücadeleyi yaşamının merkezine koydu. “Kel”in sömürüsüz bir dünya için yürüttüğü mücadelesi hep yaşayacak…

 

Ali Yavuz’u savunmak, onun doğru görüşlerini temel alarak daha da geliştirmek anlamına gelir. Ali Yavuz’u savunmak, onun kavgasını, mücadelesini geliştirmektir. Ali Yavuz’u savunmak, O’nun bıraktığı kızıl bayrağı daha da yükseklere kaldırmaktır. Yeni Dünya İçin Çağrı, bu bakış açısıyla Ali Yavuz’u savunuyor, savunacak. Ali Yavuz’un Bolşevik özü bugün de mücadelemizde yaşıyor, yaşayacak!

 

13.08.2022